ORIGINAL_ARTICLE
روش پژوهش کیفی
دستاوردهای شگفت انگیز روش پژوهش علمی زیست جهان انسان را در مدت نسبتاً کوتاهی به طور بنیادی دگرگون ساخت، دشواریهای زندگی سنتی و راه حل آنها جای خود را به مسائل نوظهوری داد که هیچ کدام در گفتمان پیشینیان دربارهی روابط انسان و جهان نیامده بود. روش پژوهش علمی برای پاسخیابی به دشواریهای مادی و معنوی انسان در جهان دگرگون شده وارد میدان شد و به عنوان بهترین روش برای فهمیدن مشکلات جدید و شناسایی راه حل آنها، روشهای معرفت شناختی سنتی را از اعتبار انداخت و خود جانشین آنها گردید ولی طولی نکشید که کامیابیهای روش پژوهش علمی مایه درد سر آن گردید. گروه روز افزونی از دانشمندان بر آن شدند که روش پژوهش علمی دو کمبود بنیادی دارد 1- تفاوتی میان هستیهای طبیعی و انسانی از لحاظ روش شناختی نمیبیند و 2- روایتها یا قوانین کلی اجتماعی مورد جستجوی آن پاسخ گوی نیازهای گروههای زور افزون اجتماعی و فردی شدن زندگی شخصی در جهانی پیچیدهتر شدهی امروزی را برآورده نمیسازد. از این رو لازم است در پژوهش پدیدههای اجتماعی راه دیگری در پیش گرفت که بتواند به مسایل جزیی و فردی زندگی انسانها با ژرفای بیشتر بپردازد. این استدلالها در نهایت به پافشاری در کاربست شیوه پژوهش کیفی بطور انحصاری در پژوهش پدیدههای انسانی و اجتماعی انجامید، چشمپوشی از کاربرد گسترده شیوه پژوهش کیفی در مطالعه پدیدههای طبیعی به منظور جا انداختن آن بعنوان یک روش پژوهش متفاوت گفتمان پر سر و صدایی را به دنبال داشت که بر سر ارتباط میان «روش»های (کمی) و (کیفی) پژوهش به راه افتاد. بن مایهی این گفتمان را از یک سود یگانگی یا چند گانگی روش پژوهش علمی و از سوی دیگر رویکرد تجربی یا تفسیری به عنوان راههای درست دستیابی به واقعیات اجتماعی تشکیل میدهد. هدف این مقاله نشان دادن این امر است که هر دو عنصر این گفتمان یعنی دوگانگی بنیادی شیوههای پژوهش کمی و کیفی و دوگانگی رویکرد تجربی و تفسیری پیشفرضهای نادرستی میباشند. چرا که هر دو این شیوهها و رویکردها با دارا بودن زیربنای تجربی و روبنای منطقی تفاوت بنیادی با یکدیگر ندارند ولی در مقام کاربرد بسته به درونمایه موضوع پژوهش از شیوههای مناسب با موضوع استفاده میکنند.
http://www.ipsajournal.ir/article_213_851d5afffbfcf3cafb153d6a1fd91739.pdf
2013-11-22
7
46
روششناسی علمی
روش پژوهشی
روش پژوهش کمی
یگانگی روش پژوهش
چندگانگی روش پژوهش
قاسم
افتخاری
1
دانشیار دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
حوالت تاریخ و جایگاه کنش سیاسی در اندیشه احمد فردید
نظریه پردازی و نگرش فلسفی به تاریخ یکی از راههای تحلیل و فهم مسایل اجتماعی و سیاسی ایران در دوران معاصر بوده است. فردید یکی از مهمترین اندیشمندان چند دهه اخیر است که می کوشد با طرح حکمت معنوی و حوالت تاریخی نسبت اندیشه و تاریخ مدرن جامعه ایرانی را با اندیشه و تاریخ تمدن غربی قابل فهم و مشخص سازد . او تحولات فکری و اجتماعی جوامع شرقی را با مقایسه با تاریخ تفکر غربی و پیدایی متافیزیک در قالب ادوار تاریخی مطرح می کند ،که جابجایی دوره های تاریخی بنا بر حوالت اسماء الهی و هویت غیب انجام می پذیرد . سیر دوره های تاریخی با حتمیت و ضرورت خود و اندیشه جبر تاریخ و گریز ناپذیری حوادث و رویدادها را فردید با حوالت تاریخی و مکر لیل و نهار توضیح می دهد . مهمترین تضمن سیاسی حکمت تاریخ فردید نادیده گرفتن و بی توجهی به مقوله کنش سیاسی می باشد که نوشته حاضر ضمن توصیف و تحلیل اندیشه فردید در باب تاریخ چگونگی ارتباط و تاثیر پذیری یا تاثیر گذاری کنش انسانی را در نظریه تاریخ و همچنین درمبانی فکری او مورد لحاظ و توجه قرار می دهد.
http://www.ipsajournal.ir/article_214_ec5a0270e7b3b76324259b5537c7f609.pdf
2013-11-22
47
78
حوالت تاریخ
حکمت معنوی
کنش سیاسی
ادوار تاریخ
فلسفه جوهری تاریخ
مکر لیل و نهار
حاتم
قادری
haderyh@modares.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
محرم
طاهرخانی
2
فارغ التحصیل علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
امر سیاسی
به نظر میرسد داشتن توافقی بر سر موضوع سیاست، سمت و سوی فعالیتهای نظری و عملی هر قوم را سامان میبخشد. موضوع سیاست آنگاه که جامع و مانع باشد، «امر سیاسی» نامیده میشود. امر سیاسی، مولود مشاجرات و نقدهای حدوداً یکصدساله اخیر معرفتشناسان حوزه علوم سیاسی است. به ویژه آن گاه که پوزیتویسم در اوج اقتدار، هرگونه رقیب معرفتی غیرتجربی و غیراثباتی را در مقام معرفتی «غیرعلمی» و در نتیجه غیراطمینانآور و نهایتاً غیرمصرفی، طرد کرد. در این زمان بود که تازه به میدانآمدگانِ مدعی علم اثباتیِ سیاست (و سپس از منظری دیگر، فلاسفه سیاسیِ از قافله وامانده) تلاش کردند تا حضور و حیات خود در عرصه معرفتشناسی را با پاسخ به رقیب از طریق عَلم کردن «امر سیاسی» به رسمیت بشناسند. در این خصوص، تلاشهای زیادی انجام شد تا برداشتی متفقعلیه از امر سیاسی ارائه شود. مقاله حاضر به بررسی این روند میپردازد و به نحو ضمنی بیان میکند که داشتن برداشتی از امر سیاسی، زمینهساز پیگیری درست و متناسب توسعه سیاسی در میان هر ملتی است.
http://www.ipsajournal.ir/article_215_867444264f7dcacca37b65e654e6b347.pdf
2013-11-22
79
96
امر سیاسی
فلسفه سیاسی
علم سیاسی
توسعه سیاسی
مرتضی
بحرانی
1
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
الاهیات سیاسی چارچوبی برای فهم روابط متقابل دین و سیاست
مقاله در پی توضیح و تبیین الاهیات سیاسی و رویکرد های گونا گون آن است. الاهیات سیاسی در تعبیری عام دربرگیرنده انواع ارتباط و پیوستگی میان دین و سیاست است. این تعبیر اگرچه به یک معنا کهن است، اما محتوی و منظور از این واژه در دوره های مختلف زمانی متفاوت بوده است. دین و سیاست بطور مشترک ابعاد گوناگون اجتماعی و فردی سپهر زندگی انسان را تعیین می کنند. در مقاله پیوستگی دین و سیاست بعنوان موضوع یکی از زیر شاخه های علوم سیاسی تحت نام "علوم سیاسی دین" معرفی می شود. این زیر شاخه از علوم سیاسی بعنوان گرایش جدید آکادمیک شناخته می شود. در ادامه به سه نوع الاهیات سیاسی پرداخته می شود: نهادی، حقوقی ـ دولتی و الاهیات سیاسی عدالتگرایانه. نمایندگان فکری برجسته هر کدام از سه نحله معرفی و به شرح دیدگاه آنان می پردازد.
http://www.ipsajournal.ir/article_216_87c8775eedb17e8ed94b73e6fbed2d80.pdf
2013-11-22
97
123
علوم سیاسی دین
الاهیات سیاسی نهادی
الاهیات سیاسی حقوقی ـ دولتی
الاهیات سیاسی عدالتگرایانه
حسن
ملائکه
1
دکترای علوم سیاسی از دانشگاه برلین
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی مبادی و مبانی قدرت در اندیشه سیاسی غرب و اسلام
مطالعه موردی: اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی ایران
قدرت به مثابه کانونی ترین مفهوم علم سیاست،موضوعی است که کمتر در خصوص تعاریف آن میان صاحبنظران و نویسندگان اتفاق نظر وجود ندارد.این عدم اجماع سبب گردیده تا دامنه گسترده ای از تعاریف در قالب مکاتب و گفتمانهای مختلف شکل گیرد.در پژوهشهای علمی برای خروج از این توسّع مفهومی و چالش واژگانی،شیوه های متفاوتی همچون سنخ شناسی مکتبی(ساخت گرائی،تکوین گرائی،واقع گرائی،آرمانگرائی و...)، تطور زمانی،بررسی تطبیقی و شیو های انطباقی به کار رفته است.
این پژوهش در نظر دارد تا ضمن تحلیل توصیفی منحنی تحول واژگانی قدرت بطور عام در مکاتب مادی و غیر مادی،نظرات و دیدگاه های حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری و وجه تمایز آن با سایر دیدگاه ها را مورد واکاوی قرار دهد.
رویکرد رهائی بخش انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی و پس از ایشان،حضرت آیت الله خامنه ای سبب فاصله گیری و سویه سازی مفهوم قدرت و کاربرد آن شده است و این مقاله بر جنبه های بارزی همچون غایت گرائی، تکلیف محوری،ظلم ستیزی،نظم عادلانه و ... در تعریف قدرت از نظر رهبران انقلاب اسلامی و تفاوت ماهوی ان با دیدگاه های غربی اهتمام دارد.
http://www.ipsajournal.ir/article_217_a8f2f49e1c355b314e3bda74b8289632.pdf
2013-11-22
123
150
امام خمینی
آیت الله خامنه ای
قدرت
اسلام
غرب
سید جواد
صالحی
1
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
الله کرم
مشتاقی
2
کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
زبان و شیوه بیان در اشعار ناسیونالیستی بهار و عشقی
در این نوشتار ،اشعار ناسیونالیستی دو شاعر عصر مشروطه ،ملک الشعرای بهار و میرزاده ی عشقی ،از حیث زبان و شیوه ی بیان ،به صورت تطبیقی بررسی و تحلیل می گردد. پس از ذکر مقدماتی پیرامون معرفی پدیده ی ناسیونالیسم و چگونگی ترویج آن در ایران،شرح حال مختصری از زندگی و فعالیت های سیاسی دو شاعر نامبرده ذکر گردیده ،آن گاه اشعار ناسیونالیستی آن ها از جهت "لحن"،"عاطفه و احساس"،"باستان گرایی"،"کاربرد عناصر فرهنگ عامه"،"زبان بلاغی"،"زبان شعری" و...با ذکر مهمترین شواهد شعری به دست آمده ،به شیوه ی توصیفی –تحلیلی مورد بحث قرار می گیرد.
http://www.ipsajournal.ir/article_218_adb36e53832e3f149a302b4ce2ea7569.pdf
2013-11-22
151
182
ناسیو نالیسم
ملی گرایی
ملک الشعرا بهار
میر زاده عشقی
زبان
بیان
مریم السادات
اسعدی فیروزآبادی
1
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور یزد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روش و نظریه فمینیستی در علم سیاست
پژوهش فمینیستی، پژوهشی است که زنان را به مثابه نقطه عزیمت بحث در نظر گرفته و باورهای فمینیستی را در فرایند پژوهش به کار می گیرد . این رویکرد، به دنبال کشف و پرده برداری از پویایی ها و روابط پدر سالارانه اجتماعی از منظر زنان و همچنین درپی گنجاندن فمینیسم در درون فرایندها و تمرکز بر معنایی است که زنان به جهان خود می دهند. این رویکرد، به عدم تعادل قدرت بین مرد و زن و میان زنان به عنوان کارگزاران فعال جهان می پردازد. پژوهش فمینیستی، پژوهشی است که اصول و مبانی نظریه فمینیستی را در سراسر مراحل پژوهش، از انتخاب موضوع تا ارائه داده ها به کار می گیرد. این اصول فمینیستی همچنین به تصمیمات پژوهشگر شکل می دهد و به مثابه چارچوبی برای فعالیت پژوهشی محقق عمل می کند. فمینیسم از منظر فلسفه علم، با اتخاذ رویکردی انتقادی، و با واردن کردن "جنسیت" به مثابه موضوع و همچنین ابزار تحلیل، شکل گیری "امپریالیسم" معرفتشناسی و روششناسی علمی رایج را متاثر از ویژگیهای معرفتی "مردانه" میداند و از جنبه ایجابی و پیشنهادی ، با اعتقاد به نوعی "پلورالیسم" روش شناختی برآن است که ضمن بهره گیری از تمامی رهیافت ها و روش های موجود باید ویژگیهای "زنانه" در معرفت را وارد علم و روششناسی علمی کرد و بدین ترتیب بنیان هژمونی مردسالارانه این رویکردها را واسازی و اصلاح نمود. حال این سئوال پیش می آید که آیا روش و نظریه فمینیستی توانسته است به هدف فوق الذکر دست یابد؟ و از جنبه عینی به باز تعریف رابطه (جایگاه و نقش) زنان در مناسبات قدرت بویژه در رابطه با دولت توفیق یابد؟جهت پاسخ این سئوال، پژوهش حاضر می کوشد ضمن بررسی بنیان های هستیشناسی، معرفت شناسی و روششناسی فمینیستی به ارزیابی نتایج و پیامدهای این رویکرد نظری برای فلسفه علم و معرفت شناسی و روش شناسی های رایج، بویژه درحوزه علم سیاست بپردازد. روش پژوهش این نوشتار توصیفی- تبیینی با تکیه بر منابع کتابخانه ای است.
http://www.ipsajournal.ir/article_219_2d958ea6eca4dadce14b590e7d8d72fe.pdf
2013-11-22
183
211
فمینیسم
هستی شناسی
معرفت شناسی
روش شناسی
علم سیاست
علیرضا
سمیعی اصفهانی
alireza.samiee.esf@gmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج
LEAD_AUTHOR