2024-03-29T05:40:19Z
http://www.ipsajournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=40
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
بررسی رابطه میان سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان
سید جواد
امام جمعه زاده
محمودرضا
رهبر قاضی
امید
عیسی نژاد
زهره
مرندی
مشارکت سیاسی به عنوان یکی از انواع مشارکت، از شاخصهای توسعه اجتماعی و سیاسی در کشورها بهشمار میرود. یکی از گروه¬های عمده جامعه که شرکت آنان در روند اداره جامعه و توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ضروری به نظر می¬رسد، دانشجویان می¬باشند. مشارکت سیاسی دانشجویان که بزرگترین گروه جمعیتی در کشورهای در حال توسعه و مسئولان اداره جامعه در آینده محسوب می¬شوند، اهمیت خاصی برای ثبات سیاسی و پویایی جامعه دارد. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه میان سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی دانشجویان در دانشگاه اصفهان می¬باشد. روش تحقیق پژوهش در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده¬ها، روش پیمایشی می¬باشد. این مطالعه بر روی 188 نفر از دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان صورت گرفته است؛ برای جمع¬آوری اطلاعات، از پرسشنامه استفاده شده است که اعتبار آن، به روش صوری، و پایایی آن، به کمک آماره¬ آلفای کرونباخ سنجیده شده است و داده ها از طریق نرم افزار SPSS تحت محیط ویندوز تجزیه و تحلیل شدند. با تقسیم سرمایه اجتماعی به سه متغیر (اعتماد اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و شبکه¬های اجتماعی)، به همراه در نظر گرفتن دو وجه از مشارکت سیاسی یعنی عوامل روان شناختی– نگرشی و شیوه مشارکت (رسمی یا غیر رسمی)، مشاهده می¬شود که همبستگی¬های معناداری میان ابعاد سرمایه اجتماعی و میزان مشارکت سیاسی پاسخگویان وجود دارد.
مشارکت سیاسی
سرمایه اجتماعی
اعتماد اجتماعی
هنجارهای اجتماعی
شبکه¬های اجتماعی
2012
09
22
7
33
http://www.ipsajournal.ir/article_184_ad3820cbb85a87ddee59a059815e8d2f.pdf
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
لایه¬های جنبشی جامعه ایران؛
دو جنبش کلان و ده جنبش خرد اجتماعی
حمیدرضا
جلایی پور
در این مقاله جامعه کنونی ایران از منظر دو «گونه» جنبش و به روش کیفی توصیف و تفسیر میشود. طبق این مطالعه ایران دارای پتانسیل جنبشی باقابل توجهی است. این جامعه میزبان دو جنبش «کلان» (جنبش «مردمی-مذهبی-ضدآمریکایی» و جنبش «دموکراسیخواهی») است. جنبش اول غیر از امکانات جامعه از امکانات دولت نیز برخوردار است اما جنبش دموکراسیخواهی با ده جنبش مبتنی بر پیشروی آرام در رابطه متقابل قرار دارد. این جستار نشان میدهد اولاً، یکی از راههای موثر تخلیه جنبشهای اجتماعی تقویت سازوکار مردمسالاری است. ثانیاً، ممکن است بتوان تظاهرات جنبش دموکراسیخواهی را در خیابانها کنترل کرد ولی آن را نمیتوان در درون جامعه محو نمود. زیرا این جنبش به جنبشهای دهگانهای مرتبط است که در بطن زندگی روزانه مردم در جامعه به حیات خود ادامه میدهد و به راحتی محو شدنی نیست
جنبش خرد اجتماعی
جنبش کلان اجتماعی
جنبش فراگیر سیاسی
جنبش مبتنی بر پیشروی آرام
2012
09
22
35
88
http://www.ipsajournal.ir/article_185_d32190ad4c9871145c9834ade013c1cc.pdf
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
بررسی تاثیر میزان استفاده از رسانههای جمعی بر مولفههای فرهنگ سیاسی دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاه شیراز
جهانگیر
جهانگیری
فاطمه
ابوترابی زارچی
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر میزان استفاده از انواع رسانههای جمعی بر مولفههای فرهنگ سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز میباشد. در این پژوهش 430 نفر از دانشجویان به شیوه نمونهگیری تصادفی طبقهبندی شده انتخاب شدند. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش شامل رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر میباشد که از برآوردهای نرم افزار آموس استفاده شد.
نتایج تحقیق حاکی از این است که بین متغیر دینداری و فرهنگ سیاسی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین بین استفاده از رادیو و تلویزیون داخلی و روزنامه و مجله و سه مولفه فرهنگ سیاسی (ارزشها، بارها و احساسات سیاسی) رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین بین میزان استفاده از اینترنت و باورها و احساسات سیاسی رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین متغیر میزان استفاده از ماهواره با ارزشها، باورها و احساسات سیاسی رابطه منفی معناداری دارد. هر کدام از این رسانهها بیشترین تاثیر را بر احساسات سیاسی داشتهاند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که به ترتیب مولفههای احساسات سیاسی، باورهای سیاسی، ارزشهای سیاسی و دانش سیاسی بیشترین وزن را در شکلدهی به فرهنگ سیاسی داشتهاند.
"ارزشهای سیاسی"
"باورهای سیاسی"
"احساسات سیاسی"
"دانش سیاسی"
"رسانههای جمعی"
2012
09
22
89
122
http://www.ipsajournal.ir/article_186_a7a8e9804d0fd0d67c6c4490b50f85ab.pdf
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
قابلیتهای فناوری اطلاعات در اجرای دموکراسی مستقیم
محمدرضا
حافظ نیا
محمدباقر
قالیباف
رضا
ملاحسینی اردکانی
دموکراسی گونه ای از سیستم سیاسی اداره سرزمین محسوب می گردد که به دو شیوه کلی قابل اجراست: دموکراسی مستقیم که در آن مردم مستقیماً به سرنوشت خود حاکمند و دموکراسی غیرمستقیم که مردم به واسطه نمایندگانشان درباره اموراتشان تصمیم می گیرند. هرچند دموکراسی مستقیم به دلایل متعددی در طول تاریخ به فراموشی سپرده شده است، اما امروزه بسیاری معتقدند با توجه به قابلیت های فناوری اطلاعات و همگانی شدن آن بتوان دموکراسی مستقیم را دوباره احیاء نمود. تحقیق حاضر سعی بر آن دارد تا با شیوه مطالعه توصیفی – تحلیلی و گردآوری نظرات مختلف، به بررسی قابلیت های فناوری اطلاعات در اجرای دموکراسی مستقیم، ضرورتها و پیش نیازهای تحقق آن و همچنین حوزه های کاربردی آن بپردازد. آنچه در این پژوهش به دست آمده گویای آن است که با محقق شدن شرایط و پیش نیازهایی در ابعاد اجتماعی، حقوقی، امنیتی، اجرایی و فنی، فناوری اطلاعات می تواند بار دیگر اجرای دموکراسی مستقیم را نوید دهد. از جمله حوزهایی که این مهم امکان تحقق دارد نیز می توان به دخالت مستقیم شهروندان در حوزه های قانونگذاری مستقیم، نظارت بر حسن اجرای امور و انتخاب کارگزاران و عوامل اجرایی اشاره نمود.
دموکراسی
فناوری اطلاعات
دموکراسی مستقیم
دموکراسی الکترونیکی
2012
09
22
123
154
http://www.ipsajournal.ir/article_187_abc063d009bb8cd6847935280e1858cd.pdf
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
بررسی سیاست های قومی جمهوری اسلامی ایران در قبال کردها در دولت اصلاحات (1998 ـ 2006)
مجتبی
مقصودی
انوشه
دربندی
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران سیاست های قومی در قبال اقوام و از جمله کردها را به لحاظ قانونی دچار تحولات قانونی، ساختاری و کارکردی عمده ای کرد. شروع جنگ تحمیلی و سپس دوران سازندگی زمینه ی سیاست تثبیت امنیت با رویکرد سخت افزارانه و اقتصادی را در دستور کار دولتمردان قرار داد. با روی کار آمدن دولت اصلاحات، تعامل دولت با اقوام و مشارکت متقابل کردها با دولت، سیاست های قومی جمهوری اسلامی ایران در قبال کردها بر پایه مباحث دموکراتیک تنظیم گردید. این مقاله تلاش دارد با نگاهی به سیاست های قومی اتخاذی جمهوری اسلامی ایران در دوره 8 ساله دولت اصلاحات (1376ـ1384)، سیاست های قومی در قبال کردها و تأثیر این سیاست ها بر رابطه دولت و نخبگان قومی کرد از یک سو و تأثیر این سیاستها بر مشارکت سیاسی کردها به عنوان اصلی اساسی در فرایند مردم سالاری را از سوی دیگر، مورد بررسی قرار دهد. به لحاظ روشی، روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از روش تحلیل ثانویه با استناد به منابع و اطلاعات دسته اول و بررسی تطبیقی این اطلاعات ملاک عمل اثر حاضر است.
سیاستگذاری قومی
مشارکت سیاسی
دولت اصلاحات
مشارکت کردها
2012
12
20
155
178
http://www.ipsajournal.ir/article_191_3424cb7bc5e2f1928986626f2e588ee3.pdf
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
نقش فرهنگ اعتماد و عملکرد نهادهای سیاسی در ایجاد اعتماد سیاسی:
بررسی پیمایشی دانشجویان دانشگاههای تهران
کاووس
سیدامامی
رضا
منتظری مقدم
تقسیم نظریه های اعتماد سیاسی به دو دسته "فرهنگی" و "نهادی" ازجمله شیوههای دستهبندی نظریه های اعتماد سیاسی محسوب میشود. در رویکرد فرهنگی، هر گونه اعتماد، از جمله اعتماد سیاسی، امری مربوط به فرایند جامعهپذیری و فرهنگ حاکم بر جامعه پنداشته میشود. در سطح خرد این نظریه افرادی که با اعتماد بیشتر به دیگران پرورش مییابند اعتماد سیاسی بیشتری نیز از خود بروز میدهند؛ ودر سطح کلان این نظریه گفته میشود که اعتماد سیاسی یکی از شناسههای انواع خاصی از فرهنگهای سیاسی است. نظریههای نهادی، در مقابل، اعتماد سیاسی را برآمده از عملکردهای نهادهای سیاسی در یک کشور (سطح کلان) یا ادراک افراد جامعه از عملکرد نهادهای مذکور (سطح خرد) در نظر میگیرند.
در این تحقیق بر پایه پیمایشی که در میان دانشجویان دانشگاههای تهران صورت گرفت، هر دو نظریه فرهنگی و نهادی آزمون شدند و قدرت تبیین هر یک از آنها ارزیابی شد. به طور مشخص دو فرضیه زیر، که مأخوذ از دو نظریه فرهنگی و نهادی در سطح خرد محسوب می شوند، آزمون شدند:
1 .افرادی که در طول فرایند جامعه پذیری خود آموخته اند که به دیگران اعتماد بیشتری داشته باشند در مجموع به نهادهای سیاسی نیز اعتماد بیشتری نشان می دهند.
2 .هر چه ارزیابی افراد از عملکرد یک نهاد سیاسی بهتر باشد، اعتماد آنان به نهاد مذکور بیشتر خواهد بود.
نتایج تحقیق نشان داد که نظریههای نهادی اعتماد سیاسی با ضریب همبستگی 75/0 پیرسون و 74/0 اسپیرمن قدرت تبیین بیشتری نسبت به نظریههای فرهنگی اعتماد سیاسی با ضریب همبستگی 35/0 پیرسون و 30/0 اسپیرمن دارند. همچنین رابطه دینداری و اعتماد سیاسی هم بررسی شد و فرضیه ارتباط دینداری و اعتماد سیاسی نیز به تأیید رسید.
اعتماد
اعتماد سیاسی
سرمایه اجتماعی
نظریههای اعتماد سیاسی
دینداری
2012
09
22
189
216
http://www.ipsajournal.ir/article_189_4d86142a584966c5e7577c2c201cfe20.pdf
پژوهشنامه علوم سیاسی
1735790X
1735790X
1391
دوره هفتم
4
بررسی تطبیقی کودتاهای1953ایران، 1954گواتمالا و1973شیلی
حسین
مسعودنیا
اعظم
خانی
با توجه به اهمیت کودتا و تاثیرات گسترده آن در تاریخ جوامع، بررسی آن خصوصا از بعد تطبیقی و یافتن علل وقوع و بیان شباهت ها و تفاوت های میان کودتاهای مختلف در جهان از نظر نقش عوامل خارجی و موضع گیری ابرقدرت ها و همچنین نقش عوامل داخلی مانند ویژگی شخصی و اقدامات رهبران موجود، احزاب، مردم، ارتش و بطور کلی ارائه یافته هایی تقریبا مشترک از جایگاه ویژه ای برخوردار است. لذا با توجه به ضرورت فوق این پژوهش درصدد بررسی تطبیقی کودتاهای1953 ایران، 1954 گواتمالا و 1973 شیلی از دو بعد خارجی و داخلی است. در این زمینه علاوه بر بررسی نقش عوامل خارجی در سقوط دولت مصدق، آربنز و آلنده، در بعد داخلی نیز در چارچوب نظریه آلموند و پاول پیرامون «توانایی های سیستم سیاسی» به بررسی عوامل موثر بر کودتاهای مذکور پرداخته می شود. به نظر می رسد کاهش توانایی های سیستم سیاسی، تسهیل کننده نقش نهایی عوامل خارجی در ایجاد کودتاهای مذکور باشد. این پژوهش با اتکاء به ابزار کتابخانه ای و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تاریخی- تطبیقی امکان پذیر است.
کودتا
ایران
گواتمالا
شیلی
آلموند
کارکردهای سیستم سیاسی
عوامل خارجی
2012
09
22
217
275
http://www.ipsajournal.ir/article_190_73c86c1537cbc8b3f63b46953156ec96.pdf