موانع مشارکت نخبگان سیاسی زن در عرصه تصمیم گیری های سیاسی و مدیریتی؛ (مطالعه موردی: زنان نماینده مجلس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی رشته مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد

2 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد

چکیده

یکی از شاخص‌های اساسی توسعه پایدار؛ مشارکت سیاسی زنان در عرصه‌های کلان تصمیم‌گیری‌های سیاسی و مدیریتی است؛ بنابراین هر کشوری باید تلاش کند که موانع مشارکت زنان را مرتفع سازد. مقاله حاضر باهدف پاسخ به این پرسش کلی نگاشته شده است که موانع ایفای نقش زنان در عرصه تصمیم‌گیری‌های سیاسی و مدیریتی چیست. نمونه آماری این پژوهش را 20 نفر از زنان نماینده ده دوره مجلس شورای اسلامی تشکیل می‌دهند. روش‌شناسی مبتنی بر تکنیک تحلیل محتوای کمی و کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته در جمع‌آوری داده‌ها و متون مصاحبه‌هاست. تحلیل داده‌ها در محیط Excel و با استفاده از نرم‌افزار ویزیو به شکل نمودار و مدل‌های مختلف انجام‌ شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش در رابطه با مقولات مختلف از جمله: موانع مشارکت زنان در عرصه تصمیم‌گیری سیاسی و مدیریتی عوامل مختلف ساختاری و فرهنگی ذکرشده است؛ مهمترین علت عدم حمایت زنان از هم عوامل اخلاقی (اعتمادبه‌نفس، تنگ-نظری و.)، ذکرشده است. اصلاح یا تغییر قوانین نسبت به سازمان‌های مدنی، به ‌عنوان روش نهادی حمایت از زنان بیشتر در اولویت بوده است. در مورد راهکارهای حمایتی نیز عوامل فکری و فرهنگی، ساختاری و قانونی بیشتر اشاره‌ شده است؛ مهمترین اقدام در این زمینه حذف نگاه جنسیتی است؛ شرط شایسته‌سالاری و توانمندی در رابطه با مقوله شروط ایفای نقش بیشترین فراوانی را داشته است. پژوهشگر در مجموع 4 مقوله اصلی، 20 مقوله‌ی فرعی اول و 58 مقوله فرعی دوم و 403 عبارت معنایی را شناسایی نموده و بصورت نمودار‌ ترسیم و تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluating Barriers to participation for Female Political Elites in Political and Administrative Decision Making (Case Study: Female Members of Parliament)

نویسندگان [English]

  • zahra haydari 1
  • abbas keshavarz shokri 2
  • zahed Ghaffari Hashjin 2
  • ail morshedizad 2
1 Department of Political Science and Islamic Revolution Studies ,School of Humanities ,Shahed University
2 Department of Political Science and Islamic Revolution Studies, School of Humanities ,Shahed University,Tehran – Iran
چکیده [English]

One of the main indicators of sustainable development is the political participation of women in the process of political and administrative decision making. any country must try to alleviate the barriers for the participation of women. The current study aims to answer the general question of ‘what are the barriers for women to play their roles in political and administrative decision making processes?’ The sample of the study includes 20 female members of parliament from ten rounds of Islamic Consultative Assembly. The methodology of the study is based on the quantitative and qualitative content analysis technique and the semi-structured interviews technique in collecting data and the content of the interviews. The data were analyzed in Excel and using Microsoft Visio in the form of various charts and models. Based on the findings of the study, the role-based barriers for women for participating in political and administrative decision making processes involve various structural and cultural factors. The main reason for women not supporting each other included ethical factors (self-confidence, stinginess, and so on. With regards to supportive measures, intellectual, cultural, structural, and legal factors were among the ones most mentioned. The most important action in this regard is the removal of gender perspective. The criterion of meritocracy showed the highest frequency among the conditions required for playing the role. The researcher summed up 4 main categories, 20 first subcategories and 58 second sub categories and 403 semantic expressions and is plotted and analyzed as graphs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • female members of parliament
  • political decision making
  • Islamic Consultative Assembly
1-انصاری، محمدمهدی. (1386). نخبه پروری سیاسی. تهران: نشر دادگستر.
2-بروک، بریگیته.( 1385). «جامعه‌پذیری: زنان و مردان چگونه ساخته می­شوند؟» ترجمه مرسده صالح پور؛ در کتاب: شهلا اعزازی (تنظیم مقالات) فمینیسم و دیدگاه­ها: مجموعه مقالات، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، صص 210-198.
3-ترابی، یوسف. (1392). تعارض نخبگان سیاسی و راهبردهای مدیریت آن. فصلنامه مجلس و راهبرد سال 19. ش 72.
4- تسلیمی، سعید؛ صفری، حسین؛ سید دانش، سید یحیی (1383). بررسی الگوی سه نوع تصمیم‌گیری حضرت امام خمینی (ره) با استفاده از مدل تصمیم‌گیری حکیمانه - رویکرد فازی. روانشناسی: دانشور رفتار. ش 8. صص 31 تا 40.
5-توسلی، غلامعباس (1386).نظریه‌های جامعه‌شناسی، چاپ سیزدهم. تهران: سمت.
6- حاجی­پور ساردویی، سیمین؛ مجتبی مقصودی. (1396). علایق زنان و مشارکت سیاسی پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه رگرسیونی. فصلنامه رهیافت­های سیاسی و بی­المللی. سال هفتم. شماره 46
7-حاجی­پور ساردویی، سیمین؛ مجتبی مقصودی. (1395). تحلیل فرهنگی سیاست حضور زنان در مجلس شورای اسلامی ایران. پژوهشنامه علوم سیاسی. سال یازدهم. شماره 4. صص 41-70.
8- حاجی­پور ساردویی. (1398). زنان و مشارکت سیاسی (واکاوی سیاست حضور زنان در مجلس شورای اسلامی). تهران: ذهن­آویز.
9-حافظیان، محمدحسین. (1383) راهکارهای افزایش مشارکت سیاسی زنان در ایران و دیگر کشورهای اسلامی، در کتاب: نجف قلی حبیبی و محمدحسین پناهی، (کوشش و گرداوری) مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان درکشورهای اسلامی؛ تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
10-خاکسار، علی (1380). مجموعه مقالات کارگاه آموزشی توسعۀ مشارکت زنان، تهران: دانشگاه علامه.
 11- خسروی، ملک تاج. (1386). مشارکت سیاسی زنان و توسعه سیاسی. فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل. سال اول. ش4.
12-خسروی، محمدعلی؛ دهشیار، حسین؛ السادات ابطحی، صفی­ناز. (1391). چگونگی توانمندسازی زنان در عرصه تصمیم­گیری سیاسی در ساختار تصمیم­گیری ملی و بین­المللی. پژوهشنامه روابط بین‌الملل.
13-خلیلی، محسن. (1386). آسیب­شناسی مشارکت زنان در جامعه معاصر ایران. پژوهش زنان، دورة 5، شماره 2، صص165-186.
14-دادپروز، شبنم. (1390). زنان در سطح نخبگان سیاسی در آمریکا، عوامل مؤثر در محدودیت مشارکت. فصلنامه سیاست خارجی. سال 25. ش2.
15-دلاور، علی. (1382). روش­های پژوهش در روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه پیام نور
16-دوانی، فرزانه. (1383).زنان در چالش با سنت­گریزی: تحقیقی پیرامون حقوق اجتماعی زن در ایران، تهران: نخستین.
17-رحیمی، جلال (1392)، سازمان و مدیریت موفق، تهران: انتشارات سپهر دانش.
18-رئیس دانا، فریبرز. (1383). «عوامل ایجاد فساد اداری _ مالی در ایران». در کتاب: انجمن جامعه‌شناسی ایران مجموعه مقالات، اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران، جلد 6، مسائل و جرائم مالی - اقتصادی و سرقت، تهران: آگاه، صص 23 تا 48.
19-زاهدی، شمس­السادات. (1382). ارتقای مشارکت سیاسی زنان در سطوح مدیریتی ایران. دانش مدیریت. ش62. صص 17-49.
20- زنگنه، محمد؛ احمدی، حبیب. (1383). «بررسی جامعه­شناختی عوامل مؤثر در خشونت شوهران بر ضد زنان در خانواده». در کتاب: انجمن جامعه‌شناسی ایران، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آسیب­های اجتماعی در ایران، جلد سوم، پرخاشگری و جنایت، تهران: آگاه، صص 171 تا 185.
21- ساروخانی، باقر. (1382). روش های پژوهش در علوم اجتماعی. جلد دوم، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-سریع ­القلم.(1384). عقلانیت و آینده توسعه‌یافتگی ایران. تهران: مرکز پژوهش­های علمی و مطالعات استراتژیک
22-سیدامامی، کاووس (1394). روش‌های مصاحبه برای پژوهش­های سیاسی. تهران: دانشگاه امام صادق.
23-فرید من، جین. (1381) فمنیسم، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: آشیان.
24-کوئن، بروس (1387) مبانی جامعه‌شناسی،غلامعباس توسلی، چاپ بیست‌ویکم. تهران: سمت.
25-مدرس زاده، شیوا؛ نوابخش، مهرداد؛ نوذری، حسینعلی. (1396). عوامل مؤثر بر توانمندشدن زنان نخبة سیاسی (مورد مطالعاتی: زنان نماینده در مجلس شورای اسلامی). پژوهشنامة زنان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال نهم. ش2. صص 101-127.
26- میردار، مرتضی. (1388). مصاحبه با مریم بهروزی، خاطرات. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. معاونت تاریخ شفاهی.
27-ناجی­راد، محمدعلی. (1382). موانع مشارکت زنان در فعالیت‌های سیاسی - اقتصادی ایران پس از انقلاب، تهران: کویر.
28-نظری، مینا؛ علی­حسینی، علی؛ امام جمعه­زاده، سیدجواد.(1393). بررسی رابطۀجامعه‌پذیری و مشارکت سیاسی زنان. پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال پنجم، ش صص 185-161.
29-هارتمن، هایدی. ( 1385). «سرمایه‌داری، مردسالاری و تفکیک شغل بر اساس جنس» ترجمه آویده نهاوندی، در کتاب: شهلااعزازی (تنظیم مقالات) فمینیسم و دیدگاه­ها: مجموعه مقالات، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، صص 215 تا 242.
30-هولستی، ال آر. (1373). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. ترجمه نادر سالار زاده امیری، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
1- Allen, B. &  Reser, D. (1990). Content Analyisis and Information Science Research, 12,3(July – Sep).
2-Baxter, Sanadra and Marjorie Lansing (9980). Women and Politics: The Invisible Majority. Michigan: University of Michigan Press.
3- Cavanagh, S. (1997). Content Analyisisc: Concepts, Methods  and applications, Nurse Researcher, Vol 4(3).
4-Freud , S. (1989). Introduction a La Psychanalyse, Petit Bibliotheque Payot.
5-Furber C. (2010), Framework analysis: a method foranalyzing qualitative data. African Journal ofMidwifery & Womens Health; 4: 97 – 100
6-Hsieh, H.F. & S.E. Shannon (2005). "Three Approaches to Qualitative Content Analysis". Qualitative Health Research. No. 15(9). Pp. 1277- 1288.
7-Parry, Geraint, George Moyser, Neil Day (١٩٩٢). Political Participation and Democracy inBritain, Cambridge: Cambridge University Press.
8-Smith J, Firth J.2011(Qualitative data analysis: theframework approach. Nurse Researcher; 18: 52- 62.
9-Kaase, max and Alan march (١٩٧٩). ‘ political action. A theory cal perspective’, In PoliticalAction, Participation In Five Western Democracies, London: Sage.
10-Norris, Pippa (٢٠٠١). Count Every Voice: Democratic Participation World wide , Manuscriptavailable.