سامان فاضلی
چکیده
در نگرش ایرانیان، در سطح دولتی و اجتماعی، اصل عدم مداخله فراتر از اصلی حقوقی است و حساسیت نسبت به مداخله بیگانگان تا جایی است که دغدغه اولیه در ارتباط با بیرون از مرزها بیش از همکاری یا تعامل مبارزه با ...
بیشتر
در نگرش ایرانیان، در سطح دولتی و اجتماعی، اصل عدم مداخله فراتر از اصلی حقوقی است و حساسیت نسبت به مداخله بیگانگان تا جایی است که دغدغه اولیه در ارتباط با بیرون از مرزها بیش از همکاری یا تعامل مبارزه با مداخله خارجی‌ها انگاشته می‌شود. این تلقی، که ریشه در خوانش هزاران سال تاریخ ایران دارد، موجب شکل‌گیری پدیده‌ای شده که در این پژوهش «فراخاطره مداخله بیگانه» نامگذاری شده است. در حوزه دولتی یادآوری تجاوزهای کشورهای خارجی راه‌کار مدیریت گذشته برای تثبیت هویتی سیاست خارجی استکبارستیزانه است. با این وجود سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به اقتضای نیازهای خود روابطی را با قدرت‌های بزرگ و حتی دشمنان تاریخی خود برقرار کرده است. دو نمونه از مهم‌ترین مخاطبان خاطراتی ایران در این زمینه هم روسیه و انگلیس هستند بر اساس نظریه سیاست خاطره، شیوه بازنمایی خاطرات مقدمه ای ضروری و حیاتی در راستای مشروعیت بخشی به جهت گیری خصمانه یا دوستانه در قبال کشورهای خارجی است. سوال پژوهش این است که رویکرد خاطراتی دولت در رابطه با خاطره مداخله‌های روسیه و انگلیس چیست و این رویکرد تا چه میزان مورد پذیرش اجتماعی قرار گرفته شده است؟ در پاسخ گفته می‌شود بازنمایی خاطراتی انگلیس در حوزه دولتی مبتنی بر «سیاست یادآوری» خصومت‌های گذشته است و به دلیل تطابق خاطره رسمی و غیررسمی از مشروعیت کامل در حوزه اجتماعی برخوردار می‌باشد اما بازنمایی خاطراتی دولتی در قبال روسیه مبتنی بر «سیاست فراموشی» است و به دلیل عدم تطبیق این جهت‌گیری با تصور رایج خاطراتی مردم از روسیه، با مقاومت خاطراتی مواجه شده است.
