نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

رویکردها و دیدگاه‌های مختلف و متعارضی در مورد امکان و امتناع نظریه اسلامی روابط بین‌الملل قابل طرح است. این اختلاف نظرها ناشی از رابطة علم و دین و به تبع آن انتظارات متفاوتی است که از دین اسلام در عرصه‌های اجتماعی و در زمینه علوم وجود دارد؛ ازاین‌رو، به‌رغم تلاش‌های فکری صورت‌گرفته هنوز نظریة منطقی، منسجم و ساختارمند اسلامیِ روابط بین‌الملل در دست نیست. در این مقاله استدلال می‌شود که امکان پردازش یک نظریه اسلامی روابط بین‌الملل بر مبنای پیش‌فرض‌های برخاسته از آموزه‌های اسلامی با کاربست منطق معتبر و موجّه اسلامی و با ماهیتی تبیینی، تکوینی، انتقادی و هنجاری با هدف توصیف، تبیین، تفهّم و تفسیر روابط بین‌المللِ موجود و توضیح چگونگی تکوین و تغییر آن و سپس تجویز نظم بین‌المللی مطلوب، امکان‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها

• نظریه
• فرانظریه
• اجتهاد
• واقع‌گرایی
• جوهر‌گرایی
• مبنا‌گرایی
• معرفت‌شناسی

عنوان مقاله [English]

An Islamic Theory of International Relations: How and What?

چکیده [English]

There are different and contradictory approaches and views over the possibility/impossibility of an Islamic theory of international relations. This divergence of views is a result of possible relationship between religion and science and consequently different expectations from Islam in social arenas and in the field of sciences. Therefore, in spite of huge intellectual endeavors, no logical and coherent Islamic international theory has been developed so far. This article argues that it is possible to develop an Islamic theory of international relations based on presumptions logically derived from Islamic teachings. Such a theory has an explanatory, normative, constitutive and critical nature and its objective is to describe, illuminate, realize and interpret the existing international relations and explain how it is generated and changed and prescribe the favorable international order.

کلیدواژه‌ها [English]

• Theory
• Meta-theory
• Islam
• Ijtihad
• Presumption
• Realism
• Essentialism
• Foundationalism
• Epistemology