نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاووس سیدامامی
• رضا منتظری مقدم

چکیده

تقسیم نظریه های اعتماد سیاسی به دو دسته "فرهنگی" و "نهادی" ازجمله شیوه‌های دسته‌بندی نظریه های اعتماد سیاسی محسوب می‌شود. در رویکرد فرهنگی، هر گونه اعتماد، از جمله اعتماد سیاسی، امری مربوط به فرایند جامعه‌پذیری و فرهنگ حاکم بر جامعه پنداشته می‌شود. در سطح خرد این نظریه افرادی که با اعتماد بیشتر به دیگران پرورش می‌یابند اعتماد سیاسی بیشتری نیز از خود بروز می‌دهند؛ ودر سطح کلان این نظریه گفته می‌شود که اعتماد سیاسی یکی از شناسه‌های انواع خاصی از فرهنگ‌های سیاسی است. نظریه‌های نهادی، در مقابل، اعتماد سیاسی را برآمده از عملکرد‌های نهادهای سیاسی در یک کشور (سطح کلان) یا ادراک افراد جامعه از عملکرد نهادهای مذکور (سطح خرد) در نظر می‌گیرند.
 در این تحقیق بر پایه پیمایشی که در میان دانشجویان دانشگاههای تهران صورت گرفت، هر دو نظریه فرهنگی و نهادی آزمون شدند و قدرت تبیین هر یک از آنها ارزیابی شد. به طور مشخص دو فرضیه زیر، که مأخوذ از دو نظریه فرهنگی و نهادی در سطح خرد محسوب می شوند، آزمون شدند:
 
 1 .افرادی که در طول فرایند جامعه پذیری خود آموخته اند که به دیگران اعتماد بیشتری داشته باشند در مجموع به نهادهای سیاسی نیز اعتماد بیشتری نشان می دهند.
2 .هر چه ارزیابی افراد از عملکرد یک نهاد سیاسی بهتر باشد، اعتماد آنان به نهاد مذکور بیشتر خواهد بود.
نتایج تحقیق نشان داد که نظریه‌های نهادی اعتماد سیاسی با ضریب همبستگی 75/0 پیرسون و 74/0 اسپیرمن قدرت تبیین بیشتری نسبت به نظریه‌های فرهنگی اعتماد سیاسی با ضریب همبستگی 35/0 پیرسون و 30/0 اسپیرمن دارند. همچنین رابطه دینداری و اعتماد سیاسی هم بررسی شد و فرضیه ارتباط دینداری و اعتماد سیاسی نیز به تأیید رسید.

کلیدواژه‌ها

• اعتماد
• اعتماد سیاسی
• سرمایه اجتماعی
• نظریه‌های اعتماد سیاسی
• دینداری