نویسنده

• فرهاد دانش نیا

چکیده

علی­رغم شکل­گیری بنیان­های اولیۀ اپک گازی، سناریوهای متفاوتی فرا روی آیندۀ عمل­کرد و میزان تأثیرگذاری آن محتمل است. این نهاد طیفی از کشورها را با منافع متنوع در بر می­گیرد. در این راستا، نقش و اهمیت همه اعضاء یکسان نیست. ایران، روسیه و قطر به دلایل مختلف، از جمله دارا بودن حجم ذخایر، از مهم­ترین بازی­گران بازارهای انرژی محسوب می­شوند. آیندۀ روابط آن­ها و راه­برد هر کدام برای تعقیب منافع خود در حوزۀ انرژی، تأثیر تعیین کننده­ای بر قوت و ضعف اپک گازی بر جای می­گذارد. پرسشی که در این راستا طرح گردیده، این است که انرژی در چه زمینه­هایی و چگونه بر روابط ایران، روسیه و قطر تأثیر می­گذارد و محتمل­ترین سناریویی فراروی روابط سه کشور در این زمینه چیست؟ ماهیت بازار گاز، مسأله حجم ذخایر، ظرفیت تقاضا، ساخت اقتصاد جهانی و ساختار اقتصاد سیاسی سه کشور از حیث وابستگی به درآمدهای انرژی مهم­ترین متغیرهای تلقی می­شود که در این مقاله از منظر نهادگرایی نئولیبرال در سطح ساختاری، مکانیسم تأثیرگذاری آن­ها بر رفتار کشورهای مذکور واکاوی می­گردد. سپس در چارچوب نظریه بازی­ها در سطح خرد الگوهای محتمل رفتاری سه کشور در تعامل با یک­دیگر سناریوسازی گردیده و این مدعا تعقیب می­شود که علی­رغم وجود موانع واگرایی بین ایران، روسیه و قطر ، هم­کاری در حوزۀ انرژی و در پیش گرفتن رفتار جمعی توسط آن­ها ، یک الزام ساختاری و نیز، کارکردی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• اقتصاد سیاسی انرژی
• اپک گازی
• نظریه نهادگرایی نئولیبرال
• نظریه ‏بازی‏ها
• هم¬کاری

عنوان مقاله [English]

Applying Game Theory and Neoliberal Institutionalism in the Behavior Analysis of Gas OPEC Main Actors

نویسنده [English]

• Farhad Daneshnia

چکیده [English]

Energy, especially gas, is one of the areas of multilateral cooperation and interaction of actors in International Political Economy (IPE). It has culminated in forming primary basis of Gas OPEC by now. Based on a hypothesis made of two Neoliberal Institutionalism and Game Theory in IPE, integration and disintegration will be examined among gas producers, especially Iran, Russia and Qatar. The major claim of the article is that, in spite of some impediments, cooperation among above-mentioned countries is a functional and structural necessity. In addition, due to the role of I. R. of Iran in creating primary basis of Gas OPEC, there is a direct relationship between the gas production capacity of Iran, as a main rival of Qatar and Russia, and weakness or strength of Gas OPEC in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

• gas
• OPEC
• IPE
• neoliberal institutionalism
• game theory
• integration
• disintegration