پژوهشنامه علوم سیاسی نیروهای اجتماعی شبکه‌ای: مفهوم نوین جامعه‌شناسی سیاسی جدید ایران
نوع مقاله: گزارش تحقیقی
نویسنده
دانشیار دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
چکیده
در بررسی نیروهای اجتماعی در فضای علمی جداساز پارادایم مدرن، کلیه مطالعات به سمت توجه به لایه‌بندی‌ها و گروه‌بندی‌ها هدایت می‌شود. برای این لایه‌ها و گروه‌بندی‌ها، مرزها و ثبات مشخصی فرض می‌شود و درنتیجه شناخت واقعی نیروهای اجتماعی دچار ضعف و نقصان می‌گردد؛ بنابراین با آشکار شدن ضعف پارادایم مدرن از نظر مبانی معرفت‌شناختی و ابزارهای شناخت، با تلاش برای عرضه ابزارها و قالب‌های جدید معرفتی، شاهد شکل‌گیری مفاهیم تازه‌ای هستیم که فضای علمی متفاوتی را ایجاد کرده است؛ ازاین‌رو سزاست با خروج ذهنی و علمی از پارادایم‌های مسلط و رها شدن از قید و بندهای آن، پرسش‌های مختلفی طراحی شود و در فضای متفاوتی به این پرسش‌ها پاسخ داده شود. در این مقاله سعی بر آن است تا مدل‌هایی برای مطالعه نیروهای اجتماعی عرضه شود که بیانگر واقعیت اجتماعی درحال‌دگرگونی و بدون مرزبندی مشخص باشد؛ ازاین‌رو نمی‌توان ویژگی‌های فرهنگی ثابت و مداومی برای نیروهای اجتماعی در نظر گرفت. امروزه مفروض کردن شناخت اجتماعی در وجوه فرهنگی آن به‌صورتی‌شبکه‌ای برای بررسی نیروهای اجتماعی جامعه ایران، امری ضروری است و به نظر می‌رسد شناخت مبتنی بر قشربندی و جداسازی (طبقه، گروه، حزب، شأن وغیره) چندان مفید فایده نباشد. درخواست‌های اجتماعی، مبنای شناخت و بررسی نیروهای اجتماعی شبکه‌ای و چگونگی عملکرد آنها را می‌توان به عنوان مفهوم نوین جامعه‌شناسی سیاسی جدید ایران در قالب«امر سیاسی» تلقی کرد.
کلیدواژه‌ها
)