نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیارگروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
حکومت مشروطه از انواع حکومت‌های مدرن است. حکومت مدرن نیز نتیجه نوسازی سیاسی محسوب می‌شود؛ نکته مهم دراین زمینه، فهم نیروهای شرکت‌کننده در جنبش، از معنی و اهداف مشروطیت است. بازرگانان در پیروزی و شکل‌گیری حکومت برآمده از نهضت مشروطیت، نقشی اساسی را ایفا می‌کردند. جنبش مشروطه‌خواهی نهضتی تحول‌طلب و نوساز در تاریخ ایران است. به‌رغم نقش پراهمیت بازرگانان در نوسازی ایران، کمتر به درک و هدف آنان از نوسازی سیاسی پرداخته شده است. این پژوهش به این پرسش می‌پردازد که ویژگی‌های نوسازی سیاسی و نظام سیاسی برآمده از آن، از منظر بازرگانان مشروطه‌خواه چه بود؟ از نظر نگارنده، بازرگانان، حکومت مشروطه را با حکومت مبتنی‌بر قانون یکسان می‌انگاشتند. به باور آنان، تحدید خودکامگی با قانون، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گو بودن شاه و حکومت در برابر قانون مشکل‌گشای ایران بود. این مقاله با رهیافت تفسیری و با روش جامعه‌شناسی تاریخی و با مراجعه به منابع موجود به‌ویژه مذاکرات مجلس اول شورای ملی، و پیگیری زمینه‌های تاریخی و اجتماعی شکل‌گیری باورهای بازرگانان، این موضوع را بررسی می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Political Modernisation and the Constitutionalist Merchants
نویسنده [English]
- Morteza Manshadi
چکیده [English]
The victory of constitutionalism was the first stage of forming modern government in Iran. It is of paramount importance to know how the activists understood of the concept and aims of constitutionalism. Merchants were one of the most effective social classes in the process of victory of constitutionalism in Iran. The main question in this survey is, what are the specifications of the political regime that emerged from political modernisation in Iran? The author response is, in merchants’ perspective, the constitutional government and the governance based on law were the same. In this respect, restricting despotism with law, responsibility of the king and his government can solve the Iran’s problems. The approach of this article is interpretative and historical sociology.
)