نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عباس کشاورز شکری ¹
• محمد رحمتی ²

¹ عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه شاهد

² دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه تهران

چکیده

سؤال اصلی این تحقیق چگونگی و شیوه‌های عضوگیری نهضت آزادی است. روش این پژوهش تاریخی است که از انواع روش‌های تحقیق کیفی است و ابزار اصلی مورد استفاده، بهره‌گیری از مصاحبه‌های عمیق است. همچنین به‌عنوان مکمل از روش تحلیل اسنادی نیز استفاده شده است. برای این تحقیق از قبل نظریه‌ای درنظر گرفته نشد و تلاش شد که ابتدا براساس مطالعه اسنادِ گروه‌ها و سازمان‌های انقلابی، مدلی تهیه شود و سپس براساس یافته‌های تجربی به‌دست‌آمده از مصاحبه‌های عملی، مدل اولیه براساس استقراء، کامل شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که سران این گروه، از طبقه متوسط جدید محسوب می‌شدند، لکن غالب عضوگیری‌ها از دانشجویانِ طبقات متوسط و متوسط به پایین بوده و در سطح غیردانشجویی توانستند بازاریانِ روشنفکر را جذب کنند. در جذب کارگران، ناموفق بودند و توفیق چندانی در عضوگیری از زنان نداشتند. در عضوگیری‌ها، تأثیر بالای کاریزمایِ رهبران و منتسبان به گروه، به‌وضوح مشاهده می‌شود. بستر‌های عمده عضوگیری، انجمن‌های اسلامی و مسجد هدایت بود.

کلیدواژه‌ها

• نهضت آزادی
• مدل عضوگیری
• کاریزما
• مسجد
• حزب
• انجمن اسلامی

عنوان مقاله [English]

The Modes of Recruitments of Nehzat Azadi Iran from 1962 to 1979

نویسندگان [English]

• Abbas Keshavarz Shokri ¹
• Mohammad Rahmati ²

چکیده [English]

The main question of this article is the modes of recruitment of the Nehzat Azadi Iran. The method of this research is historical and of the kind of qualitative research and interview is the main data collection tool. Analysis method (including the analysis of the books, articles, documents and etc.) as a complimentary method, is used also. Findings of the research disclose that leaders had belonged to new middle class but most of the members came from middle and lower middle class. Social status of the group due to leadrers’ charisma has been the main factor of recruitment. Anjoman-e Eslami & Hedaayat Mosque was the main channel for people to join Nehzat Azadi.

کلیدواژه‌ها [English]

• Nehzat Azadi Iran
• Modes of Recruitments
• Charisma
• Mosque
• party
• Anjoman-e Eslami (Islamic Association of Students)