مطهری و سیاست: ظرفیت های آثار استاد برای دروس علوم سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

نوشتار حاضر با نگاهی مساله محور به آثار استاد مطهری در زمینه دانش سیاسی به رشته تحریر در آمده و بدین پرسش می پردازد که منابع موجود از این نویسنده تا چه حد و در چه زمینه ها و گرایش هایی در تامین متون و سرفصل های علوم سیاسی می توانند مفید باشند. برای استخراج داده ها با روش تحلیل محتوا از عناوین و فهرست مطالب آثار و فیش برداری از آنها مجموعه داده های اصلی در دو مقوله سامان یافته اند: دیدگاه مطهری در باره حکومت و دولت و دیدگاه مطهری در باره قدرت سیاسی. از جمله یافته های تحقیق عبارتند از اینکه مطهری نه داعیه استخراج دانشی از سیاست را داشت که از مضامین غیر ارزشی بحث می کنند (مانند اقتصاد سیاسی، جامعه شناسی سیاسی و....) و نه داعیه این داشت که در زمینه همه مسایل ارزشی این دانش نیز اظهار نظر نماید. در عین حال بیشتر یافته ها حکایت از آن دارند که اکثر مطالب مطهری در زمینه سیاست به مباحث مربوط به نظام سیاسی و مسایل ارزشی مربوط بوده بدون اینکه از سایر مسایل کاملا فارغ باشد. نیز ارتباط استاد با جریان روشنفکری سبب شد تا ایشان به برداشت معتدلی در رهیافت های سیاسی مرتبط با دین منتج گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Motahari and Politics: capacities of his writings for political science courses

نویسنده [English]

  • Mohammad Mansournejad
چکیده [English]

 
By a problem-based view to Morteza Motahari's writings regarding political knowledge, this article deals with the question that how far and in what contexts the writer's resources could be useful for providing political science syllabuses. The data were collected by using content analyses of titles and contents of his books and the data were organized in two categories: Motahari's view of government and state and Motahari's view of political power. The findings indicate that Motahari neither claimed that he had extracted the knowledge of politics speaking about value-free motives (such as political economy, political sociology and so on) nor stated his views about all value-oriented issues related to this knowledge. At the same time, the findings indicate that most of Motahari's political writings have been about political system and the related problems without ignoring other issues completely. Also his connections with the intellectual movement have culminated in creating his moderate understanding about political approaches related to religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Motahari
  • Politics
  • government
  • state
  • Political Power
[1]) تفصیل بحث در: منصورنژاد، محمد، دین و توسعه‌ی فرهنگی، سیاسی و اقتصادی-جلد دوّم، تهران، انتشارات جوان پویا،  (1389)، صص 45-17.
[1] ) مطهری، مرتضی،  خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، انتشارات صدرا (چاپ دوازدهم)، (1362)، ص56)
[1] ) همان منبع، ص57.
[1]) همان منبع، ص61.
[1]) همان منبع، صص 60-58.
[1]) همان منبع، 5-62.
[1] ) بشیریه، حسین  دولت عقل، تهران، موسسه نشر علوم نوین،(1374)، صص32-4.
[1]) مطهری، مرتضی، ده گفتار، تهران، انتشارات صدرا (چاپ پنجم)، (1368)،  صفحه 7-11.
[1] ) مراجعه شود به: وبر، ماکس، اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری، ترجمه عبدالمعبود انصاری، تهران، نشر سمت،(1371).
[1] ) فروغی، محمد علی  سیر حکمت در اروپا- ج سوم، تهران، نشر زوار (چاپ هفتم)، ( 1390)، ص224.
[1] ) مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، انتشارات صدرا (چاپ یازدهم) ،(1372)، صص 7-43)
[1]) مطهری، مرتضی، ده گفتار، تهران، انتشارات صدرا (چاپ پنجم)، (1368)، صص71-169)
[1]) همان منبع، ص 153.
[1] ) مطهری، مرتضی،  خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، انتشارات صدرا (چاپ دوازدهم)، (1362)، ص445)
[1]) مطهری، مرتضی ، جهاد، تهران، انتشارات صدرا (چاپ دوم)، (1367) ، صص 18-14).
[1] ) Jack c- Plano roy oltob , International Relation Dictionary, longman, 1982 (Fourth Edition), (1982). p181
 
[1] ) مراجعه شود به مقاله اول از: منصورنژاد، محمد، دین و توسعه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، تهران، موسسه نشر علوم نوین، ( 1379).
[1] ) چالمرز، آلن.ف، چیستی علم: درآمدی بر مکاتب علم شناسی فلسفی، تهران، شرکت انتشارات علوم فرهنگی، (1374)، ص113 و 117.