نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• ابوالفضل شاه علی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

چکیده

پژوهش حاضر درصدد است با رویکردی تلفیقی به بازنمایی مفاهیم قدرت، مشروعیت و نابرابری‌های اجتماعی مطرح شده از سوی ماکس وبر (1968) در گفتمان محمدرضاشاه و امام خمینی در چارچوب دستور نقش­گرای نظام­مند هلیدی-متیسن (2014) بپردازد. بدین منظور، 7 نطق‎‌ و پیام از هرکدام از این دو شخصیت در خطاب به مردم به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. یافته­ها حاکی از این است که سه فرایند اصلی مادی، ذهنی و رابطه­ای نقش بسزایی در بازنمایی مفاهیم قدرت، مشروعیت و نابرابری‌های اجتماعی داشته­اند. توزیع پر بسامد ضمیر «من»، «ما» و «شما» گفتمان را عرصه تعامل این دو شخصیت و مردم نموده است. آغازگر مبتدایی بی­نشان نیز مسئولیت اصلی پیام مطرح در گفتمان را برعهده دارد. در تحلیل انسجام متن نیز، عناصر انسجام دستوری بیشتر از عناصر واژگانی در سلاست و روانی کلام آن دو نقش داشته‌اند. در پایان مشخص شد که گفتمان هر دو شخصیت به دنبال کسب اقتدار بوده، مشروعیت محمدرضاشاه موروثی، لیکن در تلاش برای کسب مشروعیت کاریزماتیک است و این در حالی‌است که مشروعیت رهبری امام کاریزماتیک و مبتنی بر مشروعیت الهی است. هر دو گفتمان نیز عرصه توجه به حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مخاطب است، لیکن گفتمان محمدرضاشاه در موضوع کشف حجاب برخلاف این ادعاست.

کلیدواژه‌ها

• دستور نقش¬گرای نظام¬مند
• محمدرضاشاه
• امام خمینی
• قدرت
• مشروعیت
• نابرابری‌های اجتماعی

عنوان مقاله [English]

AN INTEGRATIVE-INNOVATIVE APPROACH TOWARDS MOHAMMAD REZA SHAH AND IMAM KHOMEINI'S ADDRESSES' TO PEOPLE

نویسنده [English]

• Abolfazl Shahali

چکیده [English]

This study aims to employ an integrative-innovative model to examine the representation of Max Weber’s (1968) concepts of power (authority), legitimization and social injustice in Mohammad Reza Shah and Imam Khomeini’s addresses to people based on Halliday - Matthiessen (2014) Systematic Functional Approach. To do so, 14 (7 for each) speeches and messages were selected using simple random sampling method. The results indicate that material, mental and relational processes play a significant role in representation of the concepts in the mentioned discourses. The high distribution of the pronouns of “I”, “You” and “We” has paved the way for interaction between these two characters and people. Moreover, the analysis of text cohesion shows that the grammatical cohesive devices have contributed to the cohesion of either discourses more than lexical ones. The findings also indicate that their discourses, affected by situational and cultural contexts, seek to gain authority from their addressees. Moreover, Mohammad Reza Shah’s legitimization grows out of tradition, and that of Imam Khomeni comes from the personal charm or the strength of an individual personality, known as charismatic legitimacy with particular emphasis on Divine legitimization. Finally, although they try to establish social, economic and cultural justice in the societies of their time, Mohamad Reza Shah’s support of Kashf-e-Hijab command is a realization of social injustices in his discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

• Systematic Functional Grammar
• Mohammad Reza Shah
• Imam Khomeini
• Power
• Legitimization
• Social injustice