اهمیت تخیل اجتماعی در سیاست و نسبت آن با ادعای تصوری بودن ملت ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

برخی محققان اروپایی بر این باورند که مفاهیمی همچون ملت و ناسیونالیسم مفاهیمی جدید هستند و از قرن هجدهم به بعد شکل گرفته اند. راویان این دیدگاه استدلال می کنند که این مفاهیم تا پیش از اراده روشنفکران و حکومت ها برای بازسازی و برکشیدن آنها از دل تاریخ و استفاده سیاسی از آنها اساسا وجود نداشته اند. در مورد ایران نیز برای نمونه ضیا ابراهیمی بحثی را به عنوان ناسیونالیسم بی جا ساز در کتاب خود با عنوان پیدایش ناسیونالیسم ایرانی مطرح می نماید. از نظر او روشنفکرانی ایرانی تلاش کردند تا ایران را در یک فرآیند ایدئولوژیک، بی مکان و بی جا تصور کنند و آن را با اروپا و نه اعراب پیوند دهند و این فرآیند آمیخته به نژاد پرستی و نگرش های نازیستی و عرب ستیزی ایرانیان بوده است. این مقاله نشان می دهد که مفاهیمی همچون تخیل اجتماعی و روایتگری موجب قوام هویت ملی و به تبع آن دولت-ملت ایران بوده اند. تخیل در معنایی که توضیح خواهیم داد نزد ایرانیان هماره دارای جایگاهی ویژه بوده است و نقش محوری در شکل دهی به هویت ایرانیان داشته است و در مواجهه ایرانیان با جهان مدرن در آستانه مشروطه نوعی درک مدرن از ملت را شکل داده است. ابراهیمی ضمن خطاهای روشی درک درستی از تاریخ ایران نیز ندارد و بررسی ایران ذیل دیدگاه های اروپایی نیز اشتباه دیگر ابراهیمی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The importance of social imagination in politics and its relationship with the imaginary and fake claims of the Iranian nation

نویسنده [English]

  • SEYED NAVID KALAHROUDI
TEHRAN UNIVERSITY
چکیده [English]

Some European researchers believe that concepts such as nation and nationalism are new concepts and have been formed since the 18th century. Narrators of this point of view argue that these concepts did not exist before the will of intellectuals and governments to reconstruct and remove them from the heart of history and use them politically. In the case of Iran, for example, Zia Ebrahimi puts forward a debate on misplaced nationalism in his book "Emergence of Iranian Nationalism".In his opinion, Iranian intellectuals tried to imagine Iran in an ideological process, out of place and out of place, and connect it with Europe and not Arabs. This process was mixed with racism and Nazi and anti-Arab attitudes of Iranians. This article shows that concepts such as social imagination and storytelling have contributed to the consistency of the national identity and consequently the nation-state of Iran. Imagination in the meaning that we will explain has always had a special place among Iranians and has played a central role in shaping the identity of Iranians and has formed a kind of modern understanding of the nation in the face of Iranians with the contemporary world on the threshold of the constitution. In addition to methodological errors, Ebrahimi does not have a correct understanding of Iran's history, and examining Iran from a European perspective is another mistake of Ebrahimi.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Imagination
  • Social Imagination
  • National Identity
  • Zia Ebrahimi
ابراهیمی، رضا ( 1396) ، پیدایش ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه حسن افشار، تهران: نشر مرکز.
احمدی، بابک (1397) حقیقت و زیبایی، درس های فلسفه هنر، تهران: نشر مرکز
احمدی، حمید(1397)، قومیت و قوم گرایی در ایران، تهران: نشر نی.
اروین، رابرت (1400) دانش خطرناک شرق شناسی و مصائب آن، ترجمه محمد دهقانی، تهران: نشر ماهی.
اسمیت، آنتونی(1394) ناسیونالیسم و مدرنیسم، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: نشر ثالث.
اشرف، احمد (1397) هویت ایرانی از دوران باستان تا پایان پهلوی، تهران: نشر نی.
اندرسون بندیکت ( 1391) جماعت های تصوری، ترجمه محمد محمدی، تهران: رخ داد نو.
اوزکریملی، اوموت(1398)، آخرین بحث ها در مورد ناسیونالیسم، ترجمه طاهر اصغرپور، تهران: نگاه معاصر.
برلین، آیزایا (1388) ریشه های رومانتیسم، ترجمه عبدالله کوثری، تهران: نشر ماهی
تقی زاده، حسن (1375) تقی زاده به نصرالله انتظام، در نامه های لندن از دوران سفارت تقی زاده، به کوشش ایرج افشار، تهران: فرزان روز
 
توکلی طرقی، محمد ( 1397) تجدد بومی و بازاندیشی تاریخی، تهران: پردیس دانش
 
دریایی، تورج (1383) شاهنشاهی ساسانی، ترجمه : مرتضی ثاقب فر، تهران: ققنوس.
دریایی، تورج و رضاخانی، خداداد (1397) ایرانشهر و دنیای ساسانی، ترجمه: مریم بیجوند، تهران: انتشارات مروارید.
دی اسمیت،‌ آنتونی (1383) ناسیونالیسم: نظریه،‌ ایدئولوژی، تاریخ، ترجمه منصور انصاری، تهران: تمدن ایرانی.
رابرتز، جفری (1389) تاریخ و روایت، ترجمه: جلال فرزانه دهکردی، تهران: دانشگاه امام صادق
ریکور، پل (1395) ایدئولوژی، اخلاق، سیاست، ترجمه: مجید اخگر، تهران: چشمه.
سرل، جان ( 1400) ساخت واقعیت اجتماعی، ترجمه میثم محمد امینی، تهران: فرهنگ نشر نو
 
طباطبائی، جواد ( 1395) تاملی درباره ایران، جلد نخست؛ دیباچه ای بر نظریه انحطاط ایران، تهران: مینوی خرد.
طباطبائی، جواد ( 1396) جهل جامعه شناسانه، مجله سیاست نامه، ش7، ص27.
طباطبائی، جواد (1392) تاملی درباره ایران، جلد دوم: نظریه حکومت قانون در ایران، بخش دوم: مبانی نظری مشروطه خواهی، تهران: مینوی خرد
طباطبائی، سید جواد (1398) ملت، دولت و حکومت قانون،‌تهران: مینوی خرد.
عظیمی، فخرالدین (1399) هویت ایران، تهران: نشر آگاه
 
فرای، ریچارد (1363) عصر زرین فرهنگ ایران، مترجم مسعود رجب نیا، تهران: سروش.
فوکویاما، فرانسیس( 1396) نظم و زوال سیاسی، ترجمه رحمن قهرمانپور، تهران: انتشارات روزنه.
فوکویاما، فرانسیس( 1398) هویت، ترجمه رحمن قهرمانپور، تهران: انتشارات روزنه.
کربن، هانری (1398) چشم اندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی، ترجمه انشالله رحمتی، جلد اول، تهران: سوفیا.
کربن،‌هانری (1395) تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبائی، تهران: مینوی خرد.
کلهون، کریگ (1392) ناسیونالیسم، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: آشیان.
کلهون، کریگ (1400) ملت ها مهم اند،‌ ترجمه محمد رضا فدایی، تهران: شیرازه.
گریفیتس، مارتین( 1394) دانشنامه روابط بین الملل و سیاست جهان، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
گرین، نایل( 1400)  عشق غریبه ها؛ سرگذشت شش محصل ایرانی در انگلستان جین آستین، ترجمه امیر مهدی حقیقت، تهران: نشر چشمه
 
گلنر، ارنست (1388) ناسیونالیسم، ترجمه سید محمد علی تقوی، تهران: نشر مرکز.
گلنر، ارنست (1400) ملت ها و ملی گرایی، ترجمه ابوالفضل مینویی فر، تهران: نشر گام نو.
لوگوف، ژاک ( 1399) تاریخ خیال، ترجمه عبائی و مریم بیگی، تهران: انتشارات روزنه.
 
مسکوب،‌شاهرخ (1368) ملیت و زبان، پاریس : انتشارات خاوران.
معین، محمد (1394) مزدیسنا و ادب پارسی، جلد اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
میر،‌ فردریک( 1399) روایت و کنش جمعی،‌ ترجمه الهام شوشتری زاده، تهران: نشر اطراف.
 
مینوی، مجتبی ( 1372) فردوسی و شعر او، تهران: توس.
نیولی، گراردو (1387) آرمان ایران؛ جستاری در خاستگاه نام ایران،تهران: موسسه فرهنگی و هنری پیشین پژوه.
نیولی، گراردو (1397) شکل گیری ایده ایران و هویت ایرانی در ایران باستان به نقل از کتاب هویت ایرانی از دوران باستان تا پایان پهلوی، اشرف، احمد ، ترجمه حمید احمدی، تهران: نی.
ویرولی، مائوریتسیو (1400) برای عشق به میهن، ترجمه مهدی نصراله زاده، تهران: بیدگل.
هابسبام، اریک ( 1400) ملت ها و ناسیونالیسم پس از 1780، ترجمه مهدی صابری، تهران: چشمه.
هرمن، دیوید ( 1392) عناصر بنیادین در نظریه های روایت،‌ترجمه حسین صافی، تهران: نشر نی.
مقالات
امین آریان راد، ناسیونالیسم ایرانی به روایتی دیگر؛ نقدی بر کتاب پیدایش ناسیونالیسم ایرانی،‌ فصلنامه تاریخی ثانیه، ش2، ،صص246-257 ، بهار1401.
Anderson, Benedict. Introduction, in Mapping the nation, edited by Gopal Balakrishnan. London: Verso, 1996.
Brubaker, Rogers (2012). “Religion and Nationalism: Four Approaches” Nations and Nationalism, 18 (1), 2-10.
Fukuyama, Francis (2018). “Why National Identity MattersJournal of Democracy, Volume 29, Number 4, 5-15.
Ricœur, Paul (1986). Du texte à l’action. Paris : Seuil.
Smith, Anthony. The Ethnic Origins of Nations. Oxford: Blackwell,1986