سنجش سری زمانی کیفیت حکمرانی در ایران بین سال‌های 1400-1374

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی گرایش بررسی مسائل ایران دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی روند کیفیت حکمرانی در ایران بین سال‌های 1374 الی 1400 است و جهت ساماندهی پژوهش چهار پرسش مطرح می‌شود: عملکرد کیفیت حکمرانی در ایران در بازه مورد بررسی چگونه بوده است؟ مدل کیفیت حکمرانی در ایران چگونه بوده است؟ چه پیش‌بینی در خصوص آینده حکمرانی ایران وجود دارد؟ و در نهایت اینکه مهم‌ترین عوامل در تعیین کیفیت حکمرانی کدم‌اند؟ جهت پاسخ به سؤالات پژوهش از تکنیک‌های سری زمانی و معادلات ساختاری استفاده می‌شود. بنابر ماهیت اکتشافی پژوهش، از ارائه فرضیه خودداری گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کیفیت حکمرانی که به‌معنی چگونگی کاربرد قدرت، تعامل و پاسخگویی است و کارآمدی نظام‌های سیاسی را مورد بررسی قرار می‌دهد، در بازه زمانی مورد بررسی در ایران دارای عملکردی دوره‌ای با روند نزولی بوده است بطوریکه بهترین عملکرد آن مربوط به سال آغازین بوده و طی سال‌های پس‌ازآن هیچ‌گاه سطح کیفیت حکمرانی هم‌طراز آن نگشته است؛ علاوه بر این، بدترین عملکرد کیفیت حکمرانی در ایران نیز مربوط به سال پایانی دوره زمانی است که تأییدی بر نزولی بودنِ کیفیت حکمرانی در ایران می‌باشد. در میان ابعاد شش‌گانه کیفیت حکمرانی نیز، ثبات سیاسی و کنترل فساد مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار شناسایی شده‌اند. پیش‌بینی سری زمانی نیز حاکی از آن است که استمرار فرایندهای موجود به ادامه نزولی بودن کیفیت حکمرانی در ایران منجر خواهد شد که این امر توانایی بالقوه‌ای جهت ایجاد نارضایتی در میان ایرانیان داراست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Measuring the time series of governance quality in Iran between 1996-2021

نویسندگان [English]

  • Morteza Manshadi 1
  • Aboalghasem Shahriari 2
  • Sara Nazif 2
1 Associate Professor, Department of Political Science, Ferdowsi University of Mashhad
2 Ph.D. student of political science, studying Iranian issues, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The purpose of the current research is to investigate the quality of governance in Iran between 1996 and 2021, and to organize the research, four questions are raised: How has the quality of governance in Iran performed in the period under review? How has the governance quality model been in Iran? What is the prediction about the future of Iran's governance? And finally, what are the most important factors in determining the quality of governance? In order to answer the research questions, time series techniques and structural equations are used. The results of the research indicate that the quality of governance, which means the use of power, interaction and accountability, and examines the efficiency of political systems, has had periodic performance with a downward trend in the period under review in Iran, so that its best performance is related to It was the initial year, and during the following years, the level of governance quality has never been equal to it; In addition, the worst performance of the quality of governance in Iran is related to the last year of the period, which is a confirmation of the declining quality of governance in Iran. Among the six dimensions of governance quality, political stability and corruption control have been identified as the most important influencing factors. The time series forecast also indicates that the continuation of the existing processes will lead to the continued decline in the quality of governance in Iran, which has the potential to create dissatisfaction among Iranians.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • quality of governance
  • time series
  • structural equations
  • Political instability
الوانی، سیدمهدی؛ علیزاده‌ثانی، محسن (1386)، «تحلیلی بر کیفیت حکمرانی خوب در ایران»، مطالعات مدیریت، 18 (53)، 24-1.
امام‌جمعه‌زاده، سیدجواد؛ شهرام‌نیا، امیرمسعود؛ صفریانی، روح‌الله (1395)، «الگوی حکمرانی خوب؛ جامعه همکار و دولت کارآمد در مدیریت توسعه»، علوم سیاسی، 12 (36)، 40-7.
آهنی، منا؛ موسی‌خانی، مرتضی؛ افشار کاظمی، محمدعلی (1397)، «آینده‌پژوهی حکمرانی خوب در ایران با رویکرد سناریونویسی»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 13 (51)، 106-75.
بیور، مارک (1397)، حکمرانی: مقدمه‌ای بسیار کوتاه، ترجمه عرفان مصلح و زهره کریم میان، تهران: نشر کرگدن.
پوراحتشام، محمد (1397)، «رابطه کیفیت حکمرانی با سلامت در کشورهای منطقه جنوب‌غربی آسیا»، رفاه اجتماعی، 18 (69)، 184-159.
خرمی، مصطفی (1386)، تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی با نرم‌افزار MINITAB 14، مشهد: سخن‌گستر.
دانایی‌فرد، حسن (1388)، چالش‌های مدیریت دولتی در ایران، تهران: سمت.
دانایی‌فرد، حسن؛ باباشاهی، جبار؛ آذر، عادل؛ کردنائیج، اسدلله (1391)، «تحول در رفاه ملی: آیا حکمرانی خوب نقش مهمی ایفا می‌کند؟»، پژوهش‌های مدیریت ایران، 16 (4)، 62-45.
ساعی، علی؛ روشن، تینا (1389)، «تحلیل درک حکمرانی در ایران»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 6 (21)، 185-167.
ساعی، علی؛ کبیری، افشار (1391)، «تحلیل تطبیقی کیفیت حکمرانی: مطالعه بین کشوری با رویکرد فازی 2008-2000»، فصلنامه علوم اجتماعی، 19 (58)، 107-61.
ساعی، علی؛ غفاری، غلامرضا؛ سرحدی، نرگس (1399)، «تحلیل رابطه ادراک از کیفیت حکمرانی و سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی زنان شهر کرج»، مطالعات میان فرهنگی، 15 (43)، 34-9.
سامتی؛ مرتضی؛ رنجبر، همایون؛ محسنی، فضیلت (1390)، «تحلیل تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی: مطالعه موردی کشورهای جنوب شرق آسیا»، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 1 (4)، 223-183.
سلاطین، پروانه (1398)، «کیفیت حکمرانی و کارآفرینی در رهیافت داده‌های پانل کشورهای منتخب»، دولت پژوهی، 5 (20)، 102-71.
شارع پور، محمود (1380)، «مدل‌سازی معادله ساختاری، آشنایی با کاربردهای برنامه لیزرل در تحقیقات اجتماعی»، فصلنامه علوم اجتماعی، 8 (2)، 231-204.
شریف‌زاده، فتاح؛ قلی پور، رحمت‌الله (1382)، «حکمرانی خوب و نقش دولت»، فرهنگ مدیریت، 1 (4)، 109-93.
شفیعی، حسن (1390)، «سری‌های زمانی و پیش‌بینی‌های مشروط در علوم سیاسی»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 15 (2)، 97-83.
صفریان، روح‌الله؛  امام‌جمعه‌زاده، سیدجواد (1396)، «الگوی حکمرانی خوب؛ سرمایه‌ی اجتماعی و توسعه همه‌جانبه»، دولت پژوهی، 3 (12)، 181-145.
فیروزآبادی، حمیدرضا (1398)، «رابطه بین شاخص حکمرانی خوب و شاخص اخذ اعتبار را در کشورهای منتخب حوزه MENA»، پژوهش‌های علوم مدیریت، 1 (1)، 11-1.
کبیری، افشار (1395)، «تحلیل تطبیقی-فازی رابطه منابع مالی دولت با کیفیت حکمرانی  (مطالعه بین کشوری)»، جامعه‌شناسی کاربردی، 27 (63)، 72-55.
کریم پور، سیدعیسی؛ عابدینی، صمد؛ عزیزخانی، اقباله (1400)، «مطالعه نقش کیفیت حکمرانی خوب در رفاه عمومی (مورد مطالعه: کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه)»، مطالعات جامعه‌شناسی، 13 (51)، 47-27.
کمیجانی، اکبر؛ سلاطین، پروانه (1389)، «تأثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب OECD و OPEC»، فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، 2 (2)، 24-1.
مارویاما، جفری ام (1389)، اصول مدل‌سازی معادلات ساختاری، ترجمه صمد رسول‌زاده اقدم، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مانهایم، یارول؛ ریچ، ریچارد (1377)، روش‌های تحقیق در علوم سیاسی: تحلیل تجربی، ترجمه لیلا سازگار، تهران: نشر دانشگاهی.
هانتینگتون، ساموئل (1385)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علم.
 
Arampatzi, Efstratia؛ Burger, Martijn J؛ Stavropoulos, Spyridon & van Oort, Frank G. (2019), “Subjective Well-Being and the 2008 Recession in European Regions: The Moderating Role of Quality of Governance”, International Journal of Community Well-Being, 2 (2), 111 133.
Arndt, Christiane (2008), “The Politics of Governance Ratings”, International Public Management Journal, 11 (3), 275-297.
Helliwell, John F؛ Huang, Haifang؛ Grover, Shawn & Wang, Shun (2018), “Empirical Linkages between Good Governance and National Well-Being”, Journal of Comparative Economics, 64 (4), 1332 1346.
Kaufman, Daniel & Englander, Ernie (2005) “A Team Production Model of Corporate
Governance”, Academy of Management Perspectives, 19 (3), 9-22.
Kaufmann, Daniel؛ Kraay, Aart & Mastruzzi, Massimo (2010), “The Worldwide
Governance Indicators, Methodology and Analytical Issues”. The World
Bank, Development Research Group, Macroeconomics and Growth
Team
, 5430, 1-28.
Koçak, Deniz & Akif Özer, Mehmet (2020), “Comparing the quality of governance across the European Union member countries: a grey relational analysis approach”, Policy Studies, 43 (3), 1135-1155.
Kraay, Aart; Kaufmann, Daniel, and Mastruzzi, Massimo (2010), The Worldwide Governance Indicators: Methodology and Analytical Issues. The World Bank.
Mungiu-Pippidi, Alina (2020), “The Rise and fall of Good-Governance Promotion”, Journal of Democracy, 31 (3), 88-102.
Paanakker, Hester; Masters, Adam and Huberts, Leo (2020), Quality of Governance: Values and Violations, Cham: Palgrave Macmillan.
 
Tsegaw, Paulos C (2020), “The Nexus between Good Governance Indicators and Human Development Index in Africa: An Econometric Analysis”, Journal of Public
Administration and Governance
, 10 (2), 1-19.