نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

تلفیق‌گرایی سومین رویکرد از نظریه‌پردازی اجتماعی در سه دهة آخر از قرن بیستم است که متأثر از دو رویکرد اثبات‌گرا و تفسیرگرا و به عبارتی کنشگرایان و اختیارگرایان افراطی و قائلین به آزادی بی‌حدوحصر برای کنشگر از یک سو، و ساختارباوران و جبرگرایان در مقیدکنندگیِ ساختار، جامعه و نظام بر کنشگر (انفعال کنشگر) از سوی دیگر، به طور همزمان می‌باشد. تلفیق‌گرایان پیروان هر رویکرد را به تنهایی دارای کاستی‌هایی در روش و تقلیل‌گرا محسوب می‌کنند و خود به تبیین نظریه‌ای تلفیقی با رابطه‌ای دیالکتیکی و بازتابنده در چهارچوبی تاریخی و پویا (جهان مدرن) و مبتنی بر فرهنگ، ارتباطات و زبان می‌پردازند.
آنتونی گیدنز با طرح «نظریه ساختارمندیِ» خود مدلی پویا از رابطه کارگزار ـ سیستم ارائه می‌دهد: استقلال و محرکی انسان از یک سو و ساماندهی نهادها در تعامل اجتماعی از سوی دیگر (دوسویگی ساخت). پیـر بوردیو نیز با ترکیب نظریة عادت‌واره و حوزه در «ساختارگرایی تکوینی»اش خواهان رفع تناقض میان عینیت‌گرایی و ذهنیت‌گرایی است. یورگن هابرماس با ایراد نظریه «کنش ارتباطی» به ترکیب نظام دانش و معرفت (عوامل عینی) و منافع انسانی (پدیده‌های ذهنی) می‌پردازد (عقلانیت ارتباطی). هر سه اندیشمند به اعادة حیثیت انسانی از یک سو و پویایی جامعه از سوی دیگر مدد می‌رسانند.

کلیدواژه‌ها

• کنش
• ساختار
• تلفیق
• رابطه دیالکتیکی
• بازتابندگی

عنوان مقاله [English]

Integration of Action and Structure in the thoughts of Giddens, Bourdieu and Habermas and its Effect on the New Sociology

چکیده [English]

Integrationism may be said to have been the third approach of social theorizing in the last three decades of the 20th century. This approach, influenced by two other approaches namely positivism and interpretationism, simultaneously integrates both voluntarism and structuralism. While voluntarism claims unlimited freedom for agents, structuralism believes that structure, society and system play as a determining factor which limits the action of any actor. Integrationists consider the followers of either voluntarism or structuralism reductionists who have methodological weaknesses. They seek to develop an integrationist theory with dialectical and reflexive correlation in a dynamic and historical framework (in modern world) on the basis of culture, communication and language. Bringing up his “structuration theory”, Giddens presents a dynamic model on the relation of agent and system (the independence of human being on one hand and determining effect of institutions in social interaction on the other hand- duality of structure). Combining the habit-like theory and field in “Genetic structuralism”, Bourdieu is looking for elimination of the contradiction between objectivism and subjectivism. Habermas, too, addressing the “Communicative action theory”, seeks to combine the knowledge system (objective factors) and human interests (subjective phenomena) – communicative rationality. All three thinkers try to contribute to both the human rehabilitation and dynamism of society.

کلیدواژه‌ها [English]

• action
• Structure
• integration
• dialectical correlation
• reflexive