نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد موثقی گیلانی
• بهزاد عطارزاده

چکیده

گسترش سریع اینترنت و تکنولوژی‌های ارتباطی در کشورهای اسلامی این سوال را مطرح می‌سازد که این رسانه‌ها و واسطه‌های ارتباطی چه نقشی در جنبش‌ها و تحولات اجتماعی و سیاسی در این کشورها بازی می‌کنند. این مقاله فضایی را که اینترنت و تکنولوژی‌های جدید در اختیار جنبش‌های اجتماعی گذاشته‌اند تحلیل کرده و به عنوان یک مطالعه‌ی موردی به رابطه‌ی اینترنت و رسانه‌های دیجیتالی با جنبش اجتماعی در مصر و تاثیر فعالیت‌های مجازی چالشگران جامعه‌ی سیاسی بر کنش‌های اجتماعی و سیاسی این کشور پرداخته‌ است.  به این منظور با مبنا قرار دادن نظریه‌ی بسیج منابع چارلز تیلی به عنوان چارچوبی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی در تحلیل جنبش اجتماعی، نقش و تاثیر فضای مجازی را در فرآیند‌های مدل بسیج(قدرت، بسیج، منافع، سازمان، سرکوب/تسهیل و تهدید/فرصت) و عناصر مجموعه‌ی کامل نمایش جنبش اجتماعی (ارزشمندی، اتحاد، تعهد و تعداد) بررسی کرده و نشان داده‌ایم که تعامل موفق بین فضای مجازی و جنبش اجتماعی ناشی از یک انطباق پویا میان کارویژه‌های گروه‌های اجتماعی و سیاسی در جهان واقعی و جهان مجازی است.  در نهایت این مقاله چشم انداز بالقوه‌ای را در رابطه‌ی اینترنت و فعالیت اجتماعی در کشورهای اسلامی نشان می‌دهد و بر این فرض مبتنی می‌باشد که الگوی تعامل اینترنتی به ظهور و تقویت بعضی از عناصر تئوری بسیج منابع تیلی کمک می‌کند؛ به ویژه اگر اینترنت نسبت به علایق افراد در دنیایی واقعی همدلی و همراهی نشان دهد. 

کلیدواژه‌ها

• جنبش‌های اجتماعی
• محدودیت و ظرفیت‌های فضای مجازی
• انقلاب مصر
• نظریه بسیج منابع

عنوان مقاله [English]

The role and impact of virtual space in social movements: The case study of Egypt

نویسندگان [English]

• Ahmad Movassaghi
• Behzad Attarzadeh

چکیده [English]

 “What role the internet and ICT have in social and political developments of Islamic countries?” this question arises from the rapid spread of internet and ICT, as new kinds of media. This article seeks to analyze the impact of ICT on social movements and social and political actions of civil society in Egypt. Underlying the resource mobilization theory by Charles Tilly, the role and impact of virtual space in the processes of mobilization model (interests, mobilization, organization, power, repression/facilitation, and threat/opportunity) and elements of “repertoire” of social movement, are studied. It is proved that the successful interaction between the virtual space and social movement results from a dynamic accommodation between functions of socio-political groups in real and virtual worlds. Finally, this article reflects the potential perspective in the relationship of internet and social activities in Islamic countries, based on the assumption that the internet interaction pattern helps to emerge and enhance some elements of Tilly’s resource mobilization theory, especially when internet is sympathetic to people’s interests in the real world.

کلیدواژه‌ها [English]

• Social movements
• limitations and capacities of virtual space
• Egypt revolution
• resource mobilization theory