نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

• سید ابراهیم سرپرست سادات

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف اصلی مقاله حاضر کاوش دموکراسی در اندیشه و نظر جریان سیاسی ایرانی متمایل به لیبرالیسم دوره جمهوری اسلامی بوده است. از این رو این پرسش مطرح شد که آیا می توان تلقی این جریان را از دموکراسی به شکل الگو وار نیز عرضه نمود. از متن مطالعاتِ کنش و نظر این جریان، با کاربست الگوی نظری-روشی جریان-گفتمان، الگوی «دموکراسی کثرت گرا» تئوریزه شد، الگویی که انگاره  اصلی و جریانی دموکراسی این دوره لیبرالیست ها نیز بوده است. دموکراسی کثرت گرا، دموکراسی ای است که کثرت گرایی آن را گذار از تصلب ایدئولوژی گرایی، گذار از گفتار تک گویه، گذار از دوره انسان مکلف، گذار از هستی شناسی های کلان و فراروایت ها و رسیدن به عصر تجربه آزادانه امور از جمله ایمان و خصلت تحول یابنده جامعه امروزین تئوریزه می کنند. دین در این انگاره، ذیل نظم متکثر ِآن، در کنار سایر منابع معرفتی قرار دارد و از آنجا که مستعد قرائت های فزون است، حیث مرجعیت خود را از دست می دهد. دموکراسی هم، مقوله ای فرادینی تلقی می شود، که چون انسانی ترین و حقوق بشری ترین شکل حکومت است، هموزن دلایل دینی و حتی مقدم بر ادله دینی به حساب آمده است. مطالعه کنش و نظر این جریان سیاسی، نشان داد که دموکراسی در بین عناصر لیبرالیستی دوره جمهوری اسلامی، جایگاه برجسته ای داشته، مطمح نظرورزی بوده و به خاطر نتایج سکولاریستی آن، در غیریت و ضدیت با نظم سیاسی مستقر، مفصل بندی شده است.

کلیدواژه‌ها

• لیبرالیسم
• دموکراسی
• کثرت گرایی
• سروش
• شبستری
• شایگان

عنوان مقاله [English]

Critical Recognition of Democracy in Iranian Liberal Current of Islamic Republic Era

نویسنده [English]

• ebrahim sarparaste sadat

چکیده [English]

The main aim of this article is to investigate about the Iranian liberal political current of the Islamic Republic era. Thus the main question raised here is whether the interpretation of democracy by this current can be presented as a schematic pattern or not. By applying the theoretical-methodological pattern of current-discourse, the pluralist democracy pattern was theorized from the action and theory of the current; a pattern that has been also the main notion of democracy among liberals in the era. Pluralist democracy is a kind of democracy that its pluralism has theorized transition from ideological dogmatism, from monologue speech, from obliged human era, from grand narratives and ontology, towards free experience of issues such as belief and the changing character of contemporary society. In this pattern, religion enjoying all its plurality juxtaposes other epistemic sources and loses its reference authority because it is exposed to different readings. Democracy is regarded as a meta-religious issue because it is the most humane and human right-oriented form of government, thus it is considered as equivalent to religion or even preferred to religious arguments. The study of action and theory of this political current indicated that among liberal forces of the Islamic Republic era, democracy has a prominent position, it has been theorized, and it is articulated in contrast with the new political order due to its secular ramifications.

کلیدواژه‌ها [English]

• Liberalism
• Democracy
• Soroush
• Shabestari
• Shayegan