نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

• مسعود رضائی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان

چکیده

مناقشۀ منطقه‌ایِ ایران و ترکیه در عراق و سوریه، به واقعیت‌های تاریخی حاکم بر روابط دو کشور برمی‌گردد و قرائت‌های دوگانۀ ساده‌انگارانه در بیشتر موارد قادر به توضیح مسیر رقابت و تعارض دو کشور نیستند؛ چرا که موضوع به الگوهای درازمدتی برمی‌گردد که در یک روند تاریخی، تغییراتی را در جابجایی توازن منطقه‌ایِ قدرت به همراه داشته است. با وقوع خیزش‌های عربی، این مناقشه با در نظر گرفتنِ مابه‌ازایِ تاریخی آن، دوباره تحت تأثیر ملاحظات هویتی و امنیتی در عراق و سوریه قرار گرفته است که در پرتو آن، مسائل ارزشی ـ ایدئولوژیک با مسائل ژئوپلتیک و توازن قدرت و نقش‌های منطقه‌ای در هم گره خورده‌اند. لذا با عنایت به این فرض که بحران سوریه و دگرگونی‌های عراق به رقابت تاریخی میان ترکیه و ایران به عنوان دو دولت ملی قدرتمند خاورمیانه دامن زده است و رویکرد هر دو کشور بر اساس فعال‌سازی الگوهای معطوف به موازنۀ قدرت، تثبیت حوزۀ نفوذ و انگارۀ دفع تهدید از هر طرف پیگیری می‌شود؛ مقالۀ حاضر بر آن است تا با تشریح و تبیین چالش‌های دو کشور از منظر هویتی و امنیتی، به روشی تاریخی - تطبیقی و با عنایت به نظریه «رئالستکراتیویسم»، عوامل و دلایل نگرانی میان دو کشور و افق آن را در پرتو دو متغیر اثرگذار سوریه و عراق مورد واکاوی و تجزیه تحلیل قرار دهد. 

کلیدواژه‌ها

• ایران
• ترکیه
• خیزش‌های عربی
• خاورمیانه
• عراق
• سوریه
• هویت
• امنیت
• ژئوپلتیک

عنوان مقاله [English]

Nature of Competition and Conflict between Iran and Turkey in Syria and Iraq

نویسنده [English]

• Masoud Rezaie

چکیده [English]

Regional conflicts of Iran and Turkey in Iraq and Syria are related to the historical realities dominated on the relation of two countries. Simple dual readings could not explain the competition and conflict of two countries, because the issue is related to the long period models during the history which have brought about shifts in the regional power balance. Following Arab uprisings, this conflict is again influenced by the identity and security considerations in Iraq and Syria which relate ideological and value issues with geo-politics, power balance and regional roles. Therefore, regarding this hypothesis that Syria crisis and Iraq unrests have fueled the historical competition between Turkey and Iran as two strong governments in the Middle East so that the approach of both countries is to activate the models of power balance, strengthening their influence and removing the other's threat, the present study using historical-comparative method in the framework of realist Conflict theory is going to explain the identity and security challenges and concerns of the two countries.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Iran
• Turkey
• Arab Uprisings
• Middle East
• Iraq
• Syria
• Identity
• Security
• Geo-Politics