چکیده

تحولات فکری و تکوین زمینه های سیاسی ـ اجتماعی دهه‌های اخیر در سطح جهان به ویژه جوامع لیبرال دموکراسی غربی اروپا، آمریکا و استرالیا به بازاندیشی در نظریه‌های سیاسی و سیاست‌پردازی‌های اجرایی درباره دولت انجامید که ظهور نگره فکری و شیوه نوین سیاست‌گذاری موسوم به چندفرهنگ‌گرایی با موضوع محوری به رسمیت شناختن تفاوت‌ها در عرصه عمومی، از مظاهر آن به شمار می‌رود. این مکتب فکری نوپا به محض شکل‌گیری و بسته به پیش‌زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی جوامع مختلف در قالب رهیافت‌های متعددی بروز پیدا کرد.
این مقاله بر دو بُعد توصیف و تحلیل تمرکز دارد. در بُعد نخست، رهیافت‌های گوناگون چندفرهنگ‌گرایی شامل ناسیونالیسم فرهنگی، رهیافت سیاست‌گذارانه و چندفرهنگ‌گرایی به‌مثابه فلسفه اجتماعی را از هم متمایز می‌سازد. رهیافت ناسیونالیسم فرهنگی به تقاضاهای اقلیت‌های مختلف اشعار دارد که معتقدند حوزه عمومی به‌ویژه عرصه فرهنگ باید جایی برای شناسایی تنوع و تفاوت قائل شود. رهیافت سیاست‌گذارانه به معنای نوعی سازوکار عملی برای تصمیم‌گیری، تدبیرپردازی، سیاست‌گذاری و مواجهه اجتناب‌ناپذیر برخی جوامع غربی با الزامات، مسائل و واقعیت‌های جمعیت‌شناختی و ترکیب نوظهور و متنوع انسانی است. رهیافت سوم بر پایه نقد فردگرایی افراطی لیبرالیسمِ کلاسیک و بازاندیشی در نگرش فلسفه اجتماعی لیبرال نسبت به اهمیت فرد و به جای آن تأکید بر اهمیت و اولویت گروه‌ها و فرهنگ‌ها استوارست.
مقاله حاضر در بررسی فرضیه و تحلیل عوامل و زمینه‌های مؤثر بر شکل‌گیری هریک از رهیافت‌ها، عواملی چون موج مهاجرت گسترده بعد از جنگ جهانی دوم را که موجب تغییر ترکیب انسانی کشورهای غربی شد و نیز تأثیرات جهانی‌شدن و فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و افزایش آگاهی گروه‌های فرهنگی اقلیت و ظهور و اهمیت‌یابی مکاتبی همچون جامعه‌گرایی را مؤثر قلمداد می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• چندفرهنگ‌گرایی
• ناسیونالیسم فرهنگی
• تفاوت
• تنوع
• جامعه‌گرایی
• شناسایی

عنوان مقاله [English]

Multiculturalism and Its Various Approaches

چکیده [English]

Thought currents and sociopolitical grounds in the recent decades at the world level led to rethinking in political theories and executive policymaking concerning the state as manifested by the rise of a conceptual framework and new method of policy-making called multiculturalism that focuses on the recognition of differences in public sphere. This emerging school of thought appeared as social philosophy depending on cultural and social backgrounds of different societies within the approaches of cultural nationalism policymaking and multiculturalism. Cultural nationalism approach refers to the demands of various minorities, indicating that public sphere particularly cultural realm should be a place for recognition of diversity and difference. Policymaking approach means a kind of practical mechanism for decision-making, governance, policymaking and inevitable confrontation of certain Western societies with the demographic requirements, issues and realities and emerging human diverse composition. The third approach is founded upon critique of excessive individualism of classical liberalism and rethinking in liberal social philosophy outlook towards the importance of individual and instead emphasis upon groups and cultures. In studying and analyzing the factors influencing the formation of each of these approaches, such parameters as the extensive wave of immigration following Second World War, impact of globalization, new communications and information technologies, rising awareness of minority cultural groups, and the rise and importance of such schools as communitarianism are considered as influential.

کلیدواژه‌ها [English]

• Communitarianism
• Cultural Nationalism
• Difference
• Diversity
• Multiculturalism
• Recognition