منطق فهم دوگانه‌انگاری‌ها در سنت سیاسی کلاسیک ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه دانشگاه اصفهان

3 علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

مقاله حاضر به منطق فهم اندرکنش سنت سیاسی کلاسک ایران با دوانگاریها پرداخته است. پرسش این‌که چه الگویی از مواجهه ابعاد رسمی و غیر رسمی قدرت در رویارویی با مفاهیم زوجی، در دوره ی زمانی فوق را می توان صورتبندی نمود؟فرضیه آنکه منطق مواجهه با مفاهیم زوجی از الگوی عام،کلی و از پیش تعیین شده پیروی ننموده و تابعی از بسامد نسبت مفاهیم «خود و دیگری» می باشد. برای آزمون فرضیه، داده های تاریخی دوران کلاسیک شامل دوره‌ی ایران باستان، قرون نخستین و میانه اسلامی بر اساس رویکرد اسملسر انتخاب گردیده ومبتنی بر روش جامعه‌شناسی تاریخی- تفسیری ( راهبرد کاربست مفاهیم برای تفّهم علم الاجتماع تاریخی) با بکارگیری نسبت مفاهیم «خود و دیگری» در اندیشه مارتین بوبر به بحث گزارده شده است. یافته های پژوهش با ابتنای بر روابط «من - تو» و «من – آن» در مناسبات«خود و دیگری » منتج به الگوهای چند گانه گردیده و قابل مصورسازی است.


واژگان کلیدی : ایران، کلاسیک ، دوگانه انگاری، منطق فهم ، خود و دیگری.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Logic of Understanding Dualism in Iranian Classical Political Tradition

نویسندگان [English]

  • Abdullah Hajizadeh 1
  • Hamid Nassaj 2
  • Abbas Hatami 3
1 University of Isfahan
2 Assistant Professor of Political Science, University of Isfahan
3 University of Isfahan
چکیده [English]

Logic of understanding dualism in Iran’s classical politics tradition

Abstract

This paper examines the logic of understanding Iran’s classical politics tradition interaction with dualism. The question is which pattern of confronting official or unofficial aspects of power with binary concepts can be formulated in the foregoing time period? The hypothesis is that logic of confrontation with binary concepts has not followed any generic, general or predetermined pattern and is a function of the concepts “self and the other” ratio frequency. To test the hypothesis, historical data of the classical period was chosen from ancient Iran, early and middle centauries of Islam based on Smelser approach and was discussed based on sociological historical survey method, the strategy of integration of concepts to understand history of sociology, with using the concepts “self and the other” ratio frequency in Martin Buber’s view. The research findings with the assumption of the “Ich-Du” and “Ich-Es” relations in “Self and the other” relationship has led to multiple patterns and are visualizable.

Keywords: Iran, Classical, Dualism, Understanding Logic. Self and the other

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Iran"
  • "Classical"
  • "Dualism"
  • "
  • Understanding Logic"
  • "Self and the other"
آزاد ارمکی ، تقی(1380)،« وضعیت پیوستاری تغییرات فرهنگی در ایران »،علوم اجتماعی، سال بیست و چهارم، شماره 18 ، 250-233.
ابن تیمیه ، تقی الدین(1969)، السیاسه الشرعیه فی اصلاح الراعی والرعیه، بیروت:دارالمعرفه.
ابن فراء، ابی یعلی محمد بن حسین(1406)، الاحکام السلطانیه،قم :دفتر تبلیغات اسلامی.
احمدوند،.شجاع (1395)،دانش و قدرت در ایران ،تهران : نی .
                     (1397)،اندیشه سیاسی ایران باستان، تهران: سمت.
اسمیت ، رونالد گرگور(1385)،مارتین بوبر، ترجمه مسعود سیف، تهران: حقیقت .
الیاده ، میرچا (1389)،اسطوره و واقعیت، ترجمه مانی صالحی علامه،تهران: پارسه.
بحرانی، ابن میثم(۱۴۰۶) ،قواعد المرام فی العلم الکلام، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
برتنس،هانس(1384)، مبانی نظریه ادبی،ترجمه محمد رضا ابوالقاسمی،تهران:ماهی.
بن یعقوب، احمد (1374)،تاریخ یعقوبی،ج2،ترجمه محمد ابراهیم آیتی ،تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
بوبر، مارتین(1380) ، من وتو، ترجمه سهراب ابوتراب؛الهام عطاردی، تهران: فرزان روز.
بوسه ،هربرت (1372)، ایران در عصر آل بویه ،ترجمه حسن انوشه، تهران:امیرکبیر.
پوپر ، کارل ریموند(1370) ، منطق اکتشاف علمی، ترجمه احمد آرام، تهران: سروش.
تاجیک ، محمدرضا(1395)، سیاه ، سفید ، خاکستری، تهران: تیسا .

حاتمی ، عباس(1395)،« نقش نظریه در پژوهش‌های سیاسی – تاریخی؛ فراخوانی برای بازاندیشی در نقش نظریه‌ها در علوم سیاسی»، پژوهش نامه علوم سیاسی ، سال یازدهم،شماره 42 ، 148-119.
حلی، حسن بن یوسف (1417)،کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد،قم:انتشارات اسلامی.
خمینی ، روح الله (1385)،الرسائل، ج 1 ، قم:اسماعیلیان.
رجایی، فرهنگ (1380)،اندیشه سیاسی در شرق باستان،تهران: قومس.
رضایی راد، محمد(1389)،اندیشه سیاسی خرد مزدایی،تهران: طرح نو.
زارعی ، راضیه(1393)،«اجتهاد و مسئله ساخت دوگانه قدرت»، علوم سیاسی ، سال هفدهم ، شماره 66.
دوبلوا، فرانسوا(1383)،« ثنویت در سنت ایرانی و مسیحی» ، ترجمه احمد قائم مقامی ، نامه پارسی ، سال نهم ،شماره 1،126-99.
دوستخواه، جلیل(1377)، «آموزه دوگانه‌انگاری، مشکلی بزرگ در تاریخ اندیشه ایران»،ایران نامه ، سال17، 126-115.
شهبازی ، شاپور(1384)، داریوش بزرگ، شیراز:دانشگاه شیراز.
سلگی، محسن(1397)، «نسبت آرمان و واقعیت در اندیشه سیاسی زرتشت، مانی و مزدک در دوره ساسانی»،پژوهشنامه علوم سیاسی ، سال 13 ،شماره 2،32-7.
صدوق، محمد بن علی، (1371)،الاعتقادات،قم:الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید.
عابدالجابری، محمد(1992)، العقل السیاسی العربی،بیروت:مرکز دراسات الوحده العربیه.
علی ،جواد(1367)،تاریخ مفصّل عرب قبل از اسلام،ترجمه محمد حسین روحانی،بابل:کتابسرای بابل.
غلامرضاکاشی ، محمدجواد ؛کریمی ، ساناز (1392)، « الگوی پیوندی مشروعیت دولت و ظرفیت‌ها و محدودیت‌های مواریث فرهنگی در ایران»، دولت پژوهی،سال اول، شماره 3،208-177.
غلیون ،برهان(1993)،نقد السیاسه،الدوله و الدین،الطبعه الثانیه ، بیروت :الموسسه العربیه للدراسات و النشر.
فیرحی، داود(1378)،قدرت ، دانش ، مشرعیت در اسلام، تهران:نی.
               (1389) ،دین و دولت در عصر مدرن، تهران: رخداد نو.
کربن، هانری(1392)،چشم اندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی،ج2،ترجمه انشاءالله رحمتی،تهران:سوفیا.
کریستین سن،آرتور(1389)،نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار درتاریخ افسانه ای ایران، ترجمه ژاله آموزگار ؛احمد تفضلی ،تهران:چشمه.
گرین ،کیت ؛ لیبهان ،جیل( 1383 )،درسنامه نظریه ونقد ادبی ،ترجمه گروهی ( به ویراستاری دکتر حسین پاینده )تهران : روزنگار.
لاهوری،اقبال(1380)، سیر فلسفه دار ایران،ترجمه امیر حسین آریان پور:تهران:نگاه معاصر.
لوبون، گوستاو(1358)، تاریخ تمدن اسلام و عرب،ترجمه سید هاشم حسینی،تهران:کتابفروشی اسلامیه.
ماوردی ابوالحسن (1406)،الاحکام السلطانیه و الولایت الدینیه ،قم:دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
(1979)، قوانین الورزاده و سیاست الملک،بیروت:دار الطلیعه للطباعه و النشر.
ملایری،محمد(1385)،تاریخ و فرهنگ ایران،ج 2،تهران:توس.
مدرسی طباطبایی، سید حسین (1386)،مکتب در فرایند تکامل،ترجمه هاشم یزدان پناه،تهران:کویر.
                                      (1363)،مقدمه ای بر فقه شیعه (کلیات وکتابشناسی) ، ترجمه محمد آصف فکرت، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
ممفورد، لوئیز(1387)، شهر در بستر تاریخ، ترجمه احمد عظیمی بلوریان، تهران:موسسه خدمات فرهنگی رسا.
نساج، حمید(1392)،«دیگری»،فرهنگی، بنیانی برای تعاملات میان فرهنگی؛ مقایسه دیدگاه بیرونی و برتون»، تحقیقات فرهنگی ایران، سال ششم، شماره 22 ، 112-91.
نیولی، گراردو(1390) ، از زرتشت تا مانی،ترجمه آرزو رسولی،تهران:نشر ماهی.
ویستا، سرخوش(1391)،پیدایش امپراطوری ایران،ترجمه کاظم فیروزمند،تهران:مرکز.
هینلز ،جان(1385)،شناخت اساطیر ایران ،ترجمه ژاله آموزگار،تهران:چشمه.
هینتس ،والتر(1380)،داریوش و پارس‌ها،تاریخ و فرهنگ ایران در دوره هخامنشیان ترجمه عبدالرحمن صدر مهر،تهران:امیرکبیر.
یاسین، عبدالجواد(1998)، السلطه فی الاسلام،بیروت: المرکز الثقافی العربی.
دوروژه ، موریس(1377) ،اصول علم سیاست، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران: دادگستر.
      یونسی، مصطفی(1383) ،«متون کلاسیک بیناذهنیت»، فرهنگ اندیشه ، سال سوم ، شماره 12، 20-11.

 Abrams, P (1982), Historical Sociology. Ithaca: Cornell University Press.

Bourdieu , P (1990) , In The other words,Cambridge:polity press.
Derrida, J (1997) , Deconstruction in a Nutshell , New York: Fordham University press.
Diamond, L(2002),"Election with out Democracy : thinking about Hybrid Regimes", Journal of Democracy, vol. 13, NO. 2, PP.21-35.
Giddens,A (1984) ,The Constitution of Society ,Cambridge:Polity Press
Hay,C (2002) , Political Analysis,NewYork: palgrave
Jenks,C (1998) , Core,Sociological Dichotomies, London:sage Publication.
Lyotard,J (1984) ,The post Modern Condition, Minneapolis: University of Minnesota Press.
Moufe,C (2000) , The Democratic Paradox, London:Verso
Mills ,C.wright (1959) ,The Sociological Imagination, New York: Oxford University press.
Teylor,C (1979) ,"Interpertation and The Siences of Man" ,The Review of Metaphysics,Vol. 25, No. 1, pp. 3-51.
Wilkinson,P (2010), Terrorism, Routledge Handbook of Security Studies, London: Routledge.