پژوهشنامه علوم سیاسی

ارزیابی راهبردهای نظام مدیریت سیاسی بحران در ایران در مواجهه با تهدیدات همه گیری کووید-19

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مسئله اصلی هرنظام مدیریتی درمقابله بابحران، شناسایی و اولویت‌بندی تهدیدات بحرانی به‌منظور تدوین بهترین راهبرد برای مقابله با فوری‌ترین تهدید است. بااین وصف درمقاله پیش‌رو با طرح این پرسش که اصلی‌ترین تهدیدات ایران درشرایط پاندمی کووید19 کدام‌ است و راه‌حل‌های مربوط به اصلی‌ترین تهدید چیست، عملکرد دولت درمدیریت بحران پاندمی کووید19 بارویکرد توصیفی-تحلیلی ارزیابی می‌شود.. تمرکز تحقیق بر جامعه ایران درشرایط کرونایی و اقدامات دولت از اسفندماه98 تا شهریور99 است و داده‌ها ازطریق مصاحبه با خبرگان و کارشناسان گردآوری شد. برای تعیین اولویت تهدیدات از تکنیک AHP استفاده شد. برطبق نتایج، تهدیدات حوزه امنیت، باضریب 0.324 وبعد از آن به‌ترتیب حوزه اقتصادی باضریب 0.252 درحوزه بهداشت و سلامت باضریب 0.205 درحوزه مدیریت-سیاسی باضریب 0.179 و درنهایت تهدیدات درحوزه اجتماع باضریب 0.071 قراردارند. پاسخ دولت نیز اتخاذ راهبرد اجتناب درحوزه امنیت، راهبرد انتقال درحوزه اقتصاد، راهبرد تعدیل درحوزه سلامت، راهبرد انتقال درحوزه مدیریت و راهبرد پذیرش- تعدیل درحوزه اجتماع، ارزیابی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessing the Strategies of the Iranian Crisis Management System in Response to the Covid-19 Threats

نویسنده [English]

  • hamid sajadi

Hamid Sajadi (Ph.D.), Assistant Professor, Department of Social Studies, Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)

چکیده [English]

The main objective of crisis management is to identify and prioritize crisis threats to formulate the best strategy for confronting the most immediate threat. With this explanation, by addressing the main threats to the country in the context of the Covid-19 pandemic and the pertinent solutions, the author of the present paper examines the Iranian government's performance in managing the Covid-19 pandemic. The research method is descriptive-analytical and data collected through interviews with academic elites and experts. AHP used to determine the priority of threats. According to the results, security threats identified as the most important threats, followed by economic threats, health threats, threats in management-politics area and threats in the community context. The government's response has been formulated in the form of adopting a strategy of avoidance in the field of security, transfer strategy in economy, mitigation strategy in health, transfer strategy in management and acceptance-mitigation strategy in community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis Management
  • Threat
  • strategy
  • De-securitization
  • Personalization
منابع فارسی
الف) کتابها
1)      اردلان، علی و همکاران(1390)، برنامه ملی عملیات پاسخ بهداشت عمومی در بلایا و فوریتها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پژشکی، معاونت بهداشت، زمستان.
2)      اسکوئر، نیوتن(1384)، راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه، ترجمه اصولی، سید حسین، نجابت، احسان، بیاتی، علی، ناصری، حسین، افخمی، علی تهران: انتشارات مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت پروژه شرکت ملی صنایع پتروشیمی.
3)      اصغرپور، محمدجواد(1382)، تصمبم­گیری گروهی و نظریه بازی­ها با نگرش تحقیق در عملیات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
4)      بوزان، باری (١٣٧٨). مردم دولتها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، انتشارات مطالعات راهبردی.
5)      بوزان، باری، ویور، الی و دوویلد، پاپ(1386)؛ چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
6)      گویا، محمدمهدی(1390)، برنامه ملی عملیات پاسخ به بیماری­های واگیر در بلایا و فوریتها، معاونت بهداشت-مرکز مدیریت بیماری های واگیر ، تهران: رازنهان.
7)      واتسون، اسکات(1388)، «امنیت اجتماعی؛ کاربرد امنیت اجتماعی در تشکیل هویت کردی»، در نویدنیا، منیژه(1388)، امنیت اجتماعی، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی‌.
ب)مقالات
8)      دفتر مطالعات­اجتماعی(1399)، «ارزیابی اقدامات حمایتی دستگاهها از اقشار ضعیف و آسیب­پذیر»، معاونت پژوهش­های اجتماعی- فرهنگی، تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، 16/01/1399.
9)      دفتر مطالعات­اجتماعی(1399)، «ارزیابی راه طی شده و بایسته­های مسیر پیش­رو»، معاونت پژوهش­های اجتماعی- فرهنگی، معاونت پژوهشهای اقتصادی، معاونت پژوهشهای سیاسی- حقوقی، تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، 16/01/1399.
10)   دفتر مطالعات­اجتماعی(1399)، «نقشه راهی برای بازگشت به شرایط عادی»، تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، اردیبهشت99.
11)   ساکس، جفری(2020)، «تفاوتهای شرق و غرب در مورد کنترل کووید-19»، مترجم: محسن محمودی، تهران: مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، اردیبهشت1399.
12)   صادقی و همکاران(1399)، «ارزیابی ابعاد اقتصادی کلان شیوع ویروس کرونا»، معاونت پژوهشهای اقتصادی، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران، دفتر مطالعات اجتماعی؛ اردیبهشت99.
13)   معاونت امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی(1398)، «درآمدی بر آثار شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد ایران»، 1اسفند 1398، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
14)   دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ(1398)، «ملاحظات رسانه­ای به منظور مواجهه مطلوب با پدیده ویروس کرونا در کشور»، تهران: معاونت پژوهش­های اجتماعی- فرهنگی، 28/12/1398.
15)   وزارت بهداشت استرالیا(2020)، «برنامه واکنش فوری بخش سلامت استرالیا در مقابل کروناویروس جدید»، ناشر: وزارت بهداشت استرالیا، ترجمه امید صالحی و دیگران، تهران: مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، 11 اسفند1398.
16)   ویور، الی(١٣٨٠) «امنیتی کردن و غیرامنیتی کردن»، ترجمه مرادعلی صدوقی، مجله فرهنگ اندیشه‌، سال اول، پاییز و زمستان، شماره ٣ و ٤، صص193-167.
 
ج) منابع انگلیسی:
17)  Land, Richard (2007). Project Risk Management Handbook (Threats and Opportunities), 2nd ed., Press: Office of Statewide Project Management Improvement (OSPMI).
18)  Bolles, Dennis (2004). A Guide to the Project Management Body of Knowledge, 3rd ed., an American National Standard ANSI/PMI.
19)  Cox R, Perry K (2011). Like a fish out of water: Reconsidering disaster recovery and the role of place and social capital in community disaster resilience. Am J Community Psychol. Dec; 48(3-4):395-411.
20)  Cutter, Susan et al., (2008), A place-based model for understanding community
resilience to natural disasters, Journal of Global Environmental Change, 18, 598-
606.
21)  Van Bavel, J J, K Baicke, P S Boggio et al. (2020), Using Social and Behavioural Science to Support Covid-19 Pandemic Response, Nature Human Behaviour 4(5): 460-471.
22)  Forman, E. H. (1993), Facts and fictions about the analytic hierarchy process. Mathematical and computer modelling, 17(4-5), 19-26.
د) منابع اینترنتی:
23)  OECD fragile state- https://www.oecd.org/dac/conflict-fragility-resilience/states-of-fragility-report-series.htm
24)  https://www.isna.ir/news/99022920630
25)  https://www.irna.ir/news/83749613
26)  https: //www.irna.ir/news/83716621/
27)  https: //www.irna.ir/news/83704948/
28)  https://www.irna.ir/news/83703699/
29)  دفتر مدیریت و کاهش خطر بلایا  www.behdasht.gov.ir.
30)  گزارش مرکز افکار دانشجویان ایران «ایسپا» روز ۳۱ اردیبهشتhttp://www.ispa.ir/Default/Details/fa.
پژوهشنامه علوم سیاسی
دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 60
پاییز 1399
صفحه 189-215
  • تاریخ دریافت: 10 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 27 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 آبان 1399