صور خیال؛ اسطوره و دولت مقتدر در عصر پهلوی اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی ایران

2 استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

ایران در سا‌ل‌های بعد از انقلاب مشروطه به ویژه در سال‌های 1297 به بعد با پدیده دولت ضعیف مواجه شد. دولت ضعیف برآمده از بحران سیاسی ناشی از تداخل کارکردی نظام سلطنتی از یکسو و نظام جدید‌التاسیس مشروطه از سوی دیگر بود. این مساله باعث فرسایش پایه‌ها و بنیان‌های دولت برای اعمال اقتدار می‌شد. این وضعیت را بحران پارلمانتاریسم در ایران نیز تشدید می‌کرد. در این دوران تاریخی، الگوی «مذاکره و چانه‌زنی» به همراه چگونگی «بحث و مجادله درون‌ساختاری» عامل تشدیدکننده بحران سیاسی محسوب می‌شود.
ساخت سیاسی در دوران گذار از بحران برپایه «اثر اسطوره‌ای»، «امر خیالین» و «دولت‌گرایی» شکل گرفته و به گونه تدریجی بازتولید شد. ضرورت شکل‌گیری دولت قوی و فرآیندهای معطوف به دولت‌گرایی در مرحله اول ناظر به در انحصار قرار گرفتن قدرت بکارگیری زور و در مرحله دوم سیطره و تسلط بر حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی بوده است. مقصود از امر خیالین توانایی تولید تصاویر زیبایی شناختی و غیر زیبایی شناختی است و اثر اسطوره می‌باشد. پرسش اصلی مقاله آن است که «اثر اسطوره» و «امر خیالین» چگونه باعث استقرار، پیدایش و استمرار دولت‌گرایی در دوره پهلوی اول شده است؟ فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که نخبگان سیاسی موثر در امر قدرت توانستند از طریق تولید و بازتولید تصاویر در حوزه تخیل و به نمایش گذاشتن آن در حوزه‌ عمومی زمینه شکل‌گیری دولت‌گرایی در ایران را به وجود آورد. دولت‌گرایی با نشانه‌هایی از نوسازی اقتصادی، اقتدار ساختاری و توسعه دولت مدرن امکان‌پذیر گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Imaginal, forms, myths and powerful government in the first Pahlavi era

نویسندگان [English]

  • hadi khosroshahin 1
  • Ebrahim Mottaghi 2
1 university of tehran,Faculty of Law and Political Science ,PHD student
2 Professor of Political Science, University of Tehran
چکیده [English]

Iran faced the phenomenon of a weak state in the years after the Constitutional Revolution, especially in 1297 onwards. The weak state arose from the political crisis caused by the functional interference of the monarchy on the one hand and the newly established constitutional system on the other. This eroded the foundations of state to exercise power. This situation was exacerbated by the crisis of parliamentarism in Iran. In this historical period, the pattern of "negotiation and bargaining" along with the way of "internal debate" is the factor that aggravates the political crisis.
Political construction in the transition period from the crisis was based on the "work on myth", "imaginal" and "statism" and was gradually reproduced. The necessity of forming a strong state and state-oriented processes in the first stage has led to the monopolization of the power to use force and in the second stage to dominate the economic and social spheres.
The main question of the article is how the " work on myth " and "the imaginal" caused the establishment, emergence and continuation of statism in the first Pahlavi period? The hypothesis of the article points to the fact that the political elites influencing power were able to create the ground for the formation of statehood in Iran by producing and reproducing images in the field of imagination and displaying them in the public sphere. statism was made possible by signs of economic modernization, structural authority, and the development of the modern state.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Statism
  • work on myth
  • political narrative
  • imaginal
  • biopolitics
آوری، پیتر (1377)، تاریخ معاصر ایران، جلد دوم، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: موسسه انتشارات عطایی.
-اتابکی،تورج (1387)،ایران و جنگ جهانی اول میدان نبرد قدرت‌های بزرگ، ترجمه مهدی حقیقت‌خواه، تهران، انتشارات ققنوس.
- ابراهیمی، رضا ضیاء (1398)، «پیدایش ناسیونالیسم ایرانی (نژاد و سیاست بی‌جاسازی)»، ترجمه: حسن افشار، تهران: نشر مرکز.
- الموتی، مصطفی (1369)، «شگفتی‌های زندگی رضاشاه»، جلد اول، لندن: چاپخانه پگاه.
- امین، سیدحسین (1385)، «سردار رضاشاه پهلوی و پیشگویی سلطنت او»، ماهنامه حافظ، شماره 34، شهریور ماه، صفحات 11 تا 14.
- اورنگ، شیخ الملک ، سالنامه دنیا(1347) ،صفحات176 - 181 .
- بصری، علی (1335)، «یادداشت‌های رضاشاه»، ترجمه محمدحسین استخر، تهران: چاپ مطبوعات.
-سمیعی اصفهانی، علیرضا (1390)، شکاف‌های اجتماعی، مجلس ضعیف؛ دولت لویاتانی، ضمیمه فصلنامه استاد بهارستان، پیش‌شماره 3، پیاپی 3، صص 153-176.
- شهبازی، عبدالله (1388)، «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی (خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست)»، جلد اول و دوم، تهران: انتشارات اطلاعات.
- صدیق، عیسی (1340)، «یادگار عمر»، جلد اول، تهران:چاپخانه سازمان سمعی و بصری هنرهای زیبای کشور.
-صدیق،عیسی(1322) هزاره فردوسی، تهران: وزارت فرهنگ.
- فوکویاما، فرانسیس (1399)، «ریشه‌های نظم سیاسی»، ترجمه: محمدحسین باقی، تهران: انتشارات سرایی.
- فروید، زیگموند (1393)، «تفسیر خواب»، ترجمه: شیوا رویگریان، تهران: نشر مرکز.
- میرزاصالح، غلامحسین (1372)، «رضاشاه (خاطرات سلیمان بهبودی، شمس پهلوی، علی ایزدی)»، تهران: طرح نو.
-مسکوب، شاهرخ (1384)، داستان ادبیات و سرگذشت اجتماع، تهران، نشر و پژوهش فرزان‌روز.
- مینوی، مجتبی (1354)، «نامه تنسر به گشنسب»، تهران: انتشارات خوارزمی.
- هدایت، حاج مهدیقلی (مخبرالسلطنه) (1389)، «خاطرات و خطرات»، تهران: انتشارات زوار.
- یوزف وتس، فرانتس (1393)، «درآمدی بر اندیشه‌های بلومنبرگ»، ترجمه فریده فرنودفر و امیر نصری، تهران: نشر چشمه.
-Amanat,Abaas,(2017)Iran:A Modern History, New Haven:yale university press.
 
- Blumenberg, H (1985), “Work on Myth, Eng. trans. by R. Wallace”, Cambridge, Mass, MIT Press.
- Bottici ,Chiara (2007), “A philosophy of political myth”, New York: Cambridge University Press.
- Bottici ,Chira, (2014), “Imaginal Politics; Images Beyond Imagination and the Imaginary”, New York: Columbia University Press.
- Carlyle ,Thomas (2008), “Startor Resartus”, Oxford: Oxford University press.
- Carlyle ,Thomas (2013), “On Heroes”, New Haven: Yale University,2013
- Castoriadis, C (1987), “The Imaginary Institution of Society”, Cambridge: Polity.
- Critchley, S (2012), “The Faith of the Faithless: Experiments in Political Theology”, London: Verso.
-- Corbin, H. 1979. Corp spirituel et terre céleste . Paris: Buchet-Chastel.
- Grigor ,Talinn (2004), “Recultivating "Good Taste": The Early Pahlavi Modernists and Their Society for National Heritage”, Iranian Studies, vol. 37, no. 1.
- Schmitt, C (1988), “Die politische Theorie des Mythus, in Positionen und Begriffe im Kampf mit Weimar-Genf-Versailles”, Berlin, Dunker und Humblot, pp. 9–1
- Spinoza, B (1985), “Ethics”, in Curley, ed. “Collected Works of Spinoza”, Princeton: Princeton University Press.
- Piro, F.) 2008(. Immaginazione e profezia. Rifl essioni su uno strano legame. In V. Gessa
Tomashevsky, B. (1965). Thematics. In Russian Formalist Criticism: Four Essays, page 143