نقش عوامل سیاسی و رسانه‌ای در اعتماد به جناح های سیاسی در شهر شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

این مقاله به بررسی اعتماد به جناح های سیاسی و رابطه آن با برخی عوامل سیاسی و رسانه‌ای در بین ساکنان 18 سال و بالاتر شهر شیراز پرداخته است. حجم نمونه 402 نفر بود که با نمونه‌گیری طبقه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. روش پژوهش پیمایشی و ابزار سنجش پرسشنامه ساختمند محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن به ترتیب با اعتبار صوری و ضریب آلفای کروئباخ ارزیابی شد. یافته‌ها نشان داد تفاوت معناداری بین میزان اعتماد به جناح های سیاسی با توجه به میزان استفاده از رادیوهای داخلی، تلویزیون داخلی و مجلات و نشریات و جهت‌گیری سیاسی وجود دارد. استفاده بیشتر از رسانه‌های داخلی با اعتماد بیشتر به احزاب همراه بوده است و افراد با جهت‌گیری اصولگرایانه اعتماد بیشتری به احزاب داشتند. بین میزان اعتماد به جناح های سیاسی با توجه به میزان استفاده از ماهواره، اینترنت و رادیوهای فارسی زبان خارج از کشور تفاوت معناداری وجود ندارد؛ ولی بین میزان اعتماد به احزاب و متغیرهای مدت عضویت در شبکه‌های اجتماعی و میزان آگاهی از احزاب به ترتیب رابطه معکوس و مستقیم معناداری وجود دارد. متغیرهای مستقل در مجموع 3/22 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده‌اند. نتیجه کلی اینکه نوع جهت‌گیری سیاسی و استفاده از رسانه‌های همگرا و واگرا با نظام سیاسی اثر متفاوتی در اعتماد به جناح های سیاسی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The political and media factors of Trust to Political fractions in Shiraz city

نویسنده [English]

  • Asghar Mirfardi
Faculty member of Shiraz University
چکیده [English]

This paper investigated the relationship between the political and media factors and trust in political fractions 18 years and older residents in Shiraz city. The sample size was 402 cases that were selected by multi-stage classified sampling. Using the survey method and the self-administered questionnaire, the validity and reliability of questionnaire were evaluated by face validity and Cornbrash’s alpha coefficient, respectively. The results showed that there is a significant difference between the level of trust in political fractions according to the use of domestic radios, domestic television, and magazines and newspapers, and political orientation. The use of domestic media and principality orientation were accompanied with more trust to political fractions. There is no significant difference between the level of trust in political fractions according to the use of satellites, the internet, and abroad Persian-language radios, but there is an indirect and direct significant relationship between the degree of trust to political fractions and the membership period in social networks and the level of awareness of the fractions, respectively. Independent variables explained 22.3% of the dependent variable variances. The overall result is that the political orientation and use of convergent and divergent media with the political system have a different effect on trust in political fractions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political orientation
  • political trust
  • mass media
  • political institution
  • Iran
اسدپور، آسیه؛ مرادی، علیرضا (1399). "نقش سواد رسانه‌ای در اعتماد سیاسی‌ (مورد مطالعه:‌ مردم شهر شاهین‌شهر)"، رسانه، 120: 55-81.
اسماعیلی، حجت؛ نصراللهی، اکبر (1394). "بررسی نقش شبکه­های فارسی زبان ماهواره­ای بر فرهنگ سیاسی جوانان (مطالعه موردی: جوانان مناطق ۱ تا ۵ شهر تهران) "، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، پیاپی ۸۴: ۱۳۹ -۱۵۶.
اینگلهارت، رونالد (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. ترجمه مریم وتر. تهران: نشر کویر.
پناهی، محمدحسین؛ فریبا شایگان (1386)، "اثر میزان دینداری بر اعتماد سیاسی"، فصلنامة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، 37: 73-108.
ثابت ویشکاسوقه، زینب؛ نوری، هادی؛ غلامی، محمدرضا. (1400). بررسی رابطه کارآمدی دولت و اعتماد اجتماعی در جامعه ایران (مورد مطالعه: شهروندان شهر رشت). پژوهشنامه علوم سیاسی، 17(1)، -. doi: 10.22034/ipsa.2022.448
خانباشی، محمد. (1390). تاثیر عوامل اقتصادی بر سطح اعتماد سیاسی. راهبرد، 20(61)، 277-315.
رهبر قاضی، محمودرضا؛ مسعودنیا، حسین؛ صادقی نقدعلی، زهرا؛ پوره، امیرحسین (ب1395). نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تمایل به مشارکت انتخاباتی و جهت­گیری­های سیاسی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه­های شهر اصفهان)، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، 23(86)، 125-145.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ نساج، حمید؛ گورابی، سیدیاسم (الف1395). اولویت های ارزشی و اجتماعی به عنوان عوامل پیش بینی کننده جهت­گیری­های سیاسی اصول­گرایی/ اصلاح­طلبی (مطالعه موردی شهروندان شهر اصفهان)، فصلنامه مجلس و راهبرد، 23(86)، 95-118.
زارعی، عظیم؛ شرفی، وحید؛ بهمنی، مهسا. (1395). بررسی تاثیر ارتباطات یکپارچه بازاریابی سیاسی و رسانه های اجتماعی بر انتخاب کاندید در دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 11(4)، 97-124.
زتومکا، پیوتر (1386). اعتماد، یک نظریه جامعه­شناختی، ترجمه غلامرضا غفاری، تهران: شیرازه. چاپ نخست.
سردارنیا، خلیل؛ قدرتی، حسین؛ اسلام، علیرضا (1388). تأثیر حکمرانی خوب و سرمایه اجتماعی بر اعتماد سیاسی: مطالعه موردی؛ شهرهای مشهد و سبزوار. پژوهشنامه علوم سیاسی، 5(1)، 135-165.
سیدامامی، کاووس؛ منتظری مقدم، رضا (1391). "نقش فرهنگ اعتماد و عملکرد نهادهای سیاسی در ایجاد اعتماد سیاسی: بررسی پیمایشی دانشجویان دانشگاه­های تهران"، پژوهشنامه علوم سیاسی، 7 (4): 189-216.
شایگان، فریبا (1389). نگرش نسبت‌ به رفاه اجتماعی- اقتصادی و رابطه آن با اعتماد سیاسی در شهر تهران، برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 2(3)، 145-178.
طالبی، ابوتراب؛ حیدری، سیامک؛ فاطمی نیا، سیاوش (1387). "عوامل موثر در اعتماد سیاسی: پیمایشی میان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف"، پژوهشنامه علوم سیاسی، 3 (4): 179-208.
فاضلی، عبدالله؛ حیدری، آرمان؛ مرادی، رامین (1397). بررسی تاثیر عوامل اجتماعی فرهنگی موثر بر جهت­گیری سیاسی در اهواز و یاسوج، فصلنامه توسعه اجتماعی، 13(2)، 59-90.
قادرزاده، امید؛ احمدی، یعقوب؛ میارغنج، خالید (1396). مطالعه پیمایشی جهت گیری های فرهنگ سیاسی معلمان و عوامل مرتبط با آن، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6(2)، 231-256.
کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی، برگردان: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
کوشکی، امین (1396). "بررسی رابطه میان میزان استفاده از رسانه های جمعی در شهرها و اعتماد سیاسی شهروندی؛ نمونه موردی: معلمین شهرستان سبزوار"، نشریه مدیریت شهری، ۴۷، ۱۶۵ -۱۷۸.
گیدنز، آنتونی (1384). پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
گیدنز، آنتونی (1400). جامعه­شناسی، برگردان: منوچهر صبوری. تهران: نشر مرکز.
مرکز آمار ایران (1396). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استان فارس. تهران: مرکز آمار ایران.
موسوی، میرطیب (1389). «اندیشه سرمایه اجتماعی: وفاق اجتماعی، توسعه سیاسی و امنیت ملی»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 13: 138-115.
میرفردی، اصغر و فروغ فرجی (1393). "بررسی رابطه عوامل جامعه­پذیری (خانواده و رسانه­های جمعی) و میزان گرایش به قانون­گریزی" مجله راهبرد اجتماعی فرهنگی، 12، 41 -68.
میرفردی، اصغر، کریمی، ماندانا، عیسائی خوش، کورش. (1399). «مطالعه نقش ارزیابی از احزاب و تشکل‌های سیاسی در مشارکت ساکنان شهر شیراز در انتخابات». دو فصلنامه علمی دانش سیاسی، 16(2)، 649- 670.
میرفردی، اصغر؛ احمدی قارنائی، حکیم (1395). "بررسی رابطه­ی گرایش­ دیگرخواهانه و اعتماد اجتماعی در روابط بین شخصی؛ مورد مطالعه ساکنان 18 سال به بالای شهر یاسوج "، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی،  27(4)، 27-46.
یوسفی، علی (1379)، بررسی تطبیقی مشروعیت‌ سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در سه شهر تهران، مشهد و یزد، پایان‌نامه دکترا در رشته جامعه‌شناسی، تهران: دانشگاه تربیت ‌مدرس.
Aarts, K.; Fladmoe, A.; Strömback, J. (2011). 'Media and political trust across countries'. In: How the media inform democracy: A comparative approach edited by Toril Aalberg and James Curran, Routledge.
Almond, G. A. & Verba, S. (1963). The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, New Jersey: Princeton University Press.
Bilsky, W., & Schwartz, S. H. (1994). Values and personality. European journal of personality8(3), 163-181.
Blind, P. K. (2006), “Building Trust in Government in the Twenty- first Century: Review of Literature and Emerging Issues.” November 2006, pp. 3-4. unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan025062.pdf.
Bourdieu, P. (1986).The Forms of Capital. pp. 58-241 in J. G. Richardson (ed.), Handbook of Theory a Research for the Sociology of Education, Greenwood Press, New York.
Bretzer, Y. N. (2004), How Can Institutions Better Explain Political Trust than Social Capital Does? University of Gothenburg, Sweden.
Campbell, A., Converse, P. E., Miller, W. E., and Stokes, D. E. (1960). The American Voter. New York: Wiley.
Catterberg, G., & Moreno, A. (2006). The individual bases of political trust: Trends in new and established democracies. International journal of public opinion research18(1), 31-48.
Desposato, S. C.; Wang, G.; Wu, J. Y. (2021). "The long-term impact of mobilization and repression on political trust", Comparative Political Studies, first published March 16, 2021, https://doi.org/10.1177/0010414021997171.
Easton, D. (1965). A Systems Analysis of Political Life. New York: Wiley.
Hetherington, M. J. (1998). The political relevance of political trust. American political science review, 92(4), 791-808.
Holmberg, S. (1997). Dynamic opinion representation. Scandinavian Political Studies20(3), 265-283.
Inglehart, R. (1990). Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton: Princeton University Press.
Inkeles, A. (1983). Exploring Individual Modernity. New York: Columbia University Press.
Lin, N. (1976). The Foundations of Social Research. New York: Mc-Graw Hill.
Lu, J., Qi, L., & Yu, X. (2019). Political trust in the internet context: A comparative study in 36 countries. Government information quarterly36(4), 101386.
McAllister, I. (1999), "The Economic Performance of Governments", In Critical Citizen, Global Support for Democratic Government, edited by P. Norris. Oxford: Oxford University Press.
Newton, K. (2001) “Trust, Social Capital, Civil Society and Democracy”, International Political Science Review, Vol. 22, No. 2.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: the collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.
Rice، L. L.; Moffett، K. W. F., and Madupalli، R. (2012). “Campaign-Related Social Networking and the Political Participation of College Students", Social Science Computer Review، 31(3) 257-279.
Robinson, M. J. (1976). "Public affairs television and the growth of political malaise: The case of ‘the selling of the Pentagon". American Political Science Review 70: 409-432.
Williams, J. (1965). “Systematic Influences on Political Trust: The Importance of Perceived Institutional Performance,” Political Methodology, 11(1- 2), 125-142.
Zhai, Y. (2019). "Popular democratic perception matters for political trust in authoritarian regimes", Politics, 39 (4): 411-429.
Zmerli, S. and van der Meer, T. W.G. (Eds.) (2017). Handbook on Political Trust. Edward Elgar Pub.