نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
چکیده
در آغاز هزاره‌ی سوم در حوزه‌ی مطالعات سیاست بین‌الملل و بویژه تئوری‌های انتقال قدرت، ادبیاتی جدید رواج یافت که از آن با عنوان قدرت‌های در حال ظهور نام برده می‌شود. قدرت‌هایی که با توجه به تعاریفی که از آن‌ها می‌شود دارای رفتاری نسبتاً متفاوت در مقایسه با سایر قدرت‌های بزرگ در تاریخ روابط بین‌الملل می‌باشند. در سال‌های گذشته چین در کانون این حوزه مطالعاتی قرار گرفته است. خیزش چین در نظام بین‌الملل سبب شده است تا این کشور برای افزایش منافع ملی خود به گسترش نقش خود در مناطق مختلف از جمله خاورمیانه بپردازد. سوال اصلی مقاله آن است که چگونه موانع و فرصت‌های مختلف در خاورمیانه، بر گسترش نقش چین در این منطقه تأثیر می‌گذارند؟پاسخ احتمالی به این پرسش آن است که محدودیت‌های نظامی چین و موانع سیاسی- استراتژیک ناشی از رقابت قدرت‌های بزرگ، رابطه مستقیمی با ایفای نقش حاشیه‌ای این کشور در خاورمیانه دارد. همچنین فرصت‌های اقتصادی(انرژی- تجاری) اهمیت ویژه‌ای در گسترش نقش چین در خاورمیانه دارد. در این پژوهش با استفاده از تئوری مجموعه امنیتی منطقه‌ای و با بررسی ابعاد سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی بر این نکته تاکید می‌شود که خاورمیانه یکی از کلیدی‌ترین حوزه‌ها در استراتژی کلان بلندمدت چین می‌باشد و جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با تغییر یا حداقل تعدیل در برخی از رفتارهای بین‌المللی، خود را به کانون اصلی این استراتژی و متحد استراتژیک چین در خاورمیانه بدل کند.
کلیدواژه‌ها
