پژوهشنامه علوم سیاسی

تأملی بر سیاست‌گذاری آموزشی در علوم سیاسی با تاکید بر تحلیل ایدئولوژی‌های برنامه درسی دانشجویان

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای برنامه ریزی درسی

2 دانشیار علوم سیاسی

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی

4 استاد علوم سیاسی

چکیده

هدف پژوهش حاضر تأملی بر سیاست‌گذاری آموزشی در علوم سیاسی با تاکید بر تحلیل ایدئولوژی‌های برنامه درسی دانشجویان رشته علوم سیاسی در دانشگاه تهران است. این تحقیق از لحاظ ماهیت کمی، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‌ها توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری شامل 500 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه تهران در سال 1396 بود، که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 232 نفر تعیین. شد و با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای 100 مرد و 132 زن انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد ایدئولوژی‌های برنامه درسی اسکایرو (2008) بود. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه با استفاده از نظر جمعی از متخصصان و رشته علوم تربیتی به دست آمده و اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 88/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون فریدمن برای رتبه‌بندی استفاده شده است. یافته‌ها به طور کلی نشان می‌دهد که بیشترین ایدئولوژی غالب برنامه درسی دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران در مقطع تحصیلات تکمیلی، ایدئولوژی دانش‌پژوهان علمی و کارایی اجتماعی و کمترین ایدئولوژی غالب بازسازان اجتماعی و یادگیرنده محور است؛ بنابراین از آنجایی که رشته علوم سیاسی با توجه به نفس خود نیازمند دانشجویانی با ویژگی‌هایی همچون تفکر انتقادی، خلاقیت بالا، قدرت تجزیه و تحلیل عمیق، استقلال فکری، روابط اجتماعی گسترده و دارا بودن روحیه تغییر طلبی محیط پیرامونی و روحیه مطالبه‌گری و پرسش‌گری و... است؛ که این ویژگی‌ها تنها در دانشجویانی که دارای ایدئولوژی‌های بازسازی‌گرایی اجتماعی و یادگیرنده محور هستند دیده می‌شود. لذا ضروریست مسئولین و برنامه‌ریزان آموزش عالی با تغییر سیاست‌گذاری‌های آموزشی اقدامات لازم را برای جذب دانشجویانی با ایدئولوژی‌های بازسازان اجتماعی یا تغییر ایدئولوژی دانشجویان این رشته همسو با ایدئولوژی بازسازان اجتماعی و یادگیرنده محور به عمل آورند.

کلیدواژه‌ها

آقابخشی. علی (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: نشر چاپار.

اکبری بورنگ (1392)، بررسی نقش جهت‌گیری‌های برنامه درسی استادان بر احساس حضور دانشجویان در محیط مجازی: مطالعه‌ی ترکیبی، نشریه پژوهش‌های برنامه درسی. 3(1)، 16-1.

اکبری بورنگ، محمد. جعفری ثانی، حسین. آهنچیان، محمدرضا. کارشکی. حسین (1392)، جهت‌گیری‌های برنامه درسی استادان: نقش جنسیت، مرتبه علمی و نحوه ارائه آموزش (مجازی، حضوری) در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نشریه آموزش علوم در علوم پزشکی، 12(3) ، 219-210.

بشیریه، حسین (1387)، آموزش دانش سیاسی: مبانی علم سیاست نظری و تاسیسی. تهرانک نشر نگار معاصر.

بشیریه، حسین (1394)، عقل در سیاست، نشر نگاه معاصر: تهران

دیوید، مارش. جری، استوکر (1392)، روش و نظریه در علوم سیاسی. (مترجم: امیر محمد حاجی یوسفی). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی

زارع صفت، صادق. ملکی پور، احمد. معمر، جمال (1396)، بررسی ایدئولوژی‌های برنامه درسی دبیران کار و فناوری و میزان سازگاری ایدئولوژی‌های آنها با اسناد بالادستی (مطالعه موردی: دبیران متوسطه اول استان خراسان رضوی)، نشریه فناوری برنامه درسی، 2( 3)، 1-14.

عالم، عبدالرحمان (1383)، بنیادهای علم سیاست. تهران: انتشارات نی

 غفاری هشجین، زاهد. بیگی نیا، عبدالرضا. تصمیم قطعی، اکرم (1389)، عوامل موثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنی دانشگاه تهران، مجله دانش سیاسی، 6(2)، 2017-240.

ملکی، مهدی (1392)، بررسی نوع ایدئولوژی برنامه درسی اعضای هیئت علمی دانشکده‌های علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی سطح شهر تهران، فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 6(22)، 71-59.

ملکی، مهدی (1392)، در پژوهشی تحت عنوان اولویت‌بندی و مقایسه مؤلفه‌های شش گانه ایدئولوژی‌های برنامه درسی از منظر اعضای هیات علمی دانشکده‌های علوم تربیتی شهر تهران. پژوهش در برنامه درسی، 10(11)، 129-144.

مهرمحمدی، محمود (1387)، برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها، تهران، انتشارات سمت.

Ball, S. J. (1993). What is policy? Texts, trajectories and toolboxes. Discourse, 13(2), 10–17.

Bell, L., & Stevenson, H. (2006). Education policy: Process, themes and impact. Routledge.

Cheung , D. & Ng, P.H. (2000). Science teachers’ beliefs about curriculum design. Research in Science Education, 30(4), 357-375.

Cotti, L. M. (1998). The evolution of preservice teachers' educational philosophies: Their perceptions of the influence of a one year graduate level teacher education program.

Cotti, R., & Schiro, M. (2004). Connecting teacher beliefs to the use of children’s literature in the teaching of mathematics. Journal of Mathematics Teacher Education, 7(4), 329-356.

Fung, D. C. L., & Lui, W. M. (2017). Review of Liberal Studies, National Education and Educational Policy Framework. In Education Policy Analysis (pp. 15-33). Springer, Singapore.

Haddad, W. D., & Demsky, T. (1995). Education Policy-Planning Process: An Applied Framework. Fundamentals of Educational Planning 51. UNESCO, 7 Place de Fontenoy, 75700, Paris France.

Hon Ng. P & Cheung. D. (2002)» Student-teachers’ Beliefs on Primary Science Curriculum Orientations« No. 45, pages 42-53.

Ornstein, Allan C: Hunkins,M Francis P (2009). Curriculum: Foundations, Principles, and O Issues. Fifth Eddition. United States: Pearson Education.

Schiro, M. (1978). Curriculum for better schools: The great ideological debate. Financial Times/Prentice Hall.

Schiro, M. (1992). Educators’ perceptions of changes in their curriculum belief systems over time. Journal of Curriculum and Supervision, 7 (3), 250–286.

Schiro, M. (2008). Curriculum theory: Conflicting visions and enduring concerns. (translator: Mohsen Farmahini), Tehran; Aieg.

Schiro, M., & Fabrizio, M. (2007). Real-time diagrammatic Monte Carlo for nonequilibrium quantum transport. Physical Review B, 79(15), 153302.

پژوهشنامه علوم سیاسی

دوره 13، شماره 3
تابستان 1397
صفحه 135-156